wtorek, 12 maja 2020

Józef Hen, Królewskie sny





"Królewskie sny" to książka Józefa Hena, która opowiada o ostatnich latach panowania króla Władysława II Jagiełło. Nietypowe jest to, że najpierw powstał scenariusz do serialu telewizyjnego (1988 r.) z wybitną rolą Gustawa Holoubka, a dopiero potem Autor zdecydował się wydać książkę na podstawie scenariusza. Zwykle kolejność zdarzeń jest odwrotna.

Opowieść Józefa Hena rozpoczyna się w momencie, gdy umiera królowa Elżbieta Granowska, trzecia żona króla Władysława (1420). Spotyka się to z niekłamaną radością i ulgą możnych, którzy nieprzychylnie odnosili się do królewskiego małżeństwa uważając je za mezalians i zdarzenie niekorzystne dla Korony. Od razu rozpoczynają się dyskusje, z kim warto wyswatać królewskiego wdowca, aby nie tylko zyskać politycznie, ale również aby była szansa na męskie potomstwo. W tym czasie Jagiełło miał jedynie córkę z małżeństwa z Anną Cyllejską, która została uznana za dziedziczkę tronu państwa polsko-litewskiego, ale losy unii obu państw byłyby pewniejsze, jeśli żwawy acz wiekowy król doczekałby się syna. Jak wiadomo z historii, czwartą żoną Jagiełłły została młodziutka Sonka Holszańska, wychowanka księcia Witolda, która obdarzyła swego męża trzema synami, dzięki czemu dynastia Jagiellonów przetrwała. I właśnie o wydarzeniach związanych z czwartym małżeństwem króla Władysława opowiadają "Królewskie sny". 

Narratorem opowieści jest królewski błazen Olesko, roztropny i mądry życiowo, odgrywający rolę swoistego sumienia króla ("On jest mną" - tak mówi o nim król). Jest on obecny wszędzie tam, gdzie rozgrywają się istotne wydarzenia, dzięki czemu czytelnik jest wszechstronnie  o nich poinformowany. 

Król Jagiełło jest pokazany jako król-filozof, patrzący na wydarzenia z dystansem i doświadczeniem swego ponad trzydziestoletniego panowania, ale popełniający błędy, do których zwykle się przyznaje, a czasem nie, choć nie ma wątpliwości, że rządzi on krajem mądrze i roztropnie, nie ulegając zachciankom i łatwym pokusom. 

Tematyka książki nie dotyczy jedynie kwestii związku obojga małżonków i oskarżenia królowej o niewierność. Autor w przystępny dla przeciętnego czytelnika sposób ukazuje również wiele wydarzeń politycznych, których nie brakowało w tamtym czasie, jak choćby walka z niesprawiedliwym wyrokiem Zygmunta Luksemburskiego w sporze polsko-krzyżackim, wojna z Zakonem, starania Witolda o koronę, bunt Świdrygiełły (najmłodszego brata Jagiełły, którego wybrał na wielkiego księcia litewskiego po śmierci Witolda), polityka wobec wojen husyckich czy ukazanie wzrostu znaczenia Zbigniewa Oleśnickiego w państwie polsko-litewskim. Były to czasy niezwykle dynamiczne, wymagające sprytu i ostrożności, zwłaszcza, że przeciwnikom nie brakowało talentu, przebiegłości i możliwości. Na kartach powieści, będącej współczesną interpretacją wydarzeń z okresu schyłku panowania Władysława Jagiełły, możemy poznać szereg postaci historycznych odgrywających kluczową rolę w polityce krajowej i zagranicznej; dość wspomnieć choćby królową Zofię, księcia Witolda, cesarza Zygmunta luksemburskiego, Zawiszę Czarnego, biskupa Zbigniewa Oleśnickiego, Stanisława Ciołka. Każdy z bohaterów ma swoje racje i nie jest postacią papierową

Bardzo wzruszały mnie fragmenty, gdy król sięgał pamięcią do czasów swojego pierwszego małżeństwa z Jadwigą, dzięki któremu został królem Polski, czy do czasów swojej pogańskiej młodości na Litwie. Ale są w tej opowieści również gorzkie akcenty, jak choćby stosunek króla do swojej córki Jadwisi czy pokaz siły Oleśnickiego wobec odchodzącego króla.

Po książkę sięgnęłam na kanwie mojego sentymentu do średniowiecznej historii Polski, ale trochę też pod wpływem trzeciego sezonu serialu "Korona królów", który pokazuje początek panowania Jagiełły w Polsce i muszę przyznać, że była to bardzo dobra decyzja. Warto przeczytać tę wciągającą powieść, która dotyczy naszej historii i przedstawia mało znany okres rządów tego najdłużej panującego polskiego króla. Jestem pewna, że książka zainteresuje nawet osoby, które nie pasjonują się historią, gdyż bohaterzy powieści są pełnokrwistymi postaciami, a talent Autora nie pozwala na nudę podczas lektury.  


Książkę przeczytałam w formie ebooka.



Autor: Józef Hen
Wydawnictwo: Sonia Draga
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 418


10 komentarzy:

  1. Uwielbiam wszystkie książki Hena, bezkrytycznie. Jego syn też dobrze pisze, choć inaczej niż ojciec

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety, nie znam twórczości syna Józefa Hena, ale poszukam. Postaram się też przeczytać inne książki Józefa Hena, bo często porusza tematy historyczne.

      Usuń
  2. Coś dla mojej drugiej połówki. 😊

    OdpowiedzUsuń
  3. Tak jak uwielbiam książki pana Hena (seniora, książek syna nie miałam okazji czytać), tak Królewskie sny mnie nie wciągnęły. Może spróbuję wrócić do lektury, skoro piszesz tak zachęcająco.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może problem wynika z tego, że treść książki pokrywa się ze scenariuszem filmowym. Nie ma więc pogłębionej charakterystyki bohaterów, poznajemy ich w działaniu. Ja jednak lubię tę epokę historyczną i odpowiada mi sposób pisania Autora, dlatego książka mi się podobała.

      Usuń
  4. Jakoś nie przypominam sobie tego serialu. Widocznie szedł wówczas, gdy ja nie miałam czasu oglądać telewizji, a tak było przez dobre kilka lat, gdy miałam małe dzieci.
    Poszukam serialu w sieci choćby dla Gustawa Holoubka, ale i książkę chętnie bym przeczytała.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Serial jest na VOD TVP. Jeśli płaci się abonament RTV, to dostęp jest darmowy. Obejrzałam ostatnio 3 pierwsze odcinki i jest to właściwie to samo, co w książce. Jeśli będę miała czas, to obejrzę cały serial, bo warto, choćby dla Gustawa Holoubka. :-)

      Usuń
  5. To jest jedna z moich ukochanych książek historycznych. Ciężko mnie zaciekawić w tej kategorii lektur, a ta porwała mnie od pierwszych stron. Szczególnie wątki polityczne są tu tak poprowadzone, że nic się nie myli i wiadomo, kto, po co i z kim. :)

    Świetna recenzja, lepiej bym nie zachęciła do sięgnięcia po KS. Zresztą, również zajrzałam do niej właśnie pod wpływem 3 sezonu Korony Królów :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za miłe słowa. :-) Widzę, że 3 sezon KK zachęcił wiele osób do odkrywania polskiej historii i to jest chyba najcenniejsze w tego typu produkcjach.

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...