Urszula Borkowska, Dynastia Jagiellonów w Polsce

 

"Rzeczpospolita niczym innym w całości i dłużej zachowana być nie może, jedno zgodą, miłością, społecznością, jednością, bo jak mądrze ktoś (...) napisał "zgodą małe rzeczy rosną, niezgodą wielkie upadają" i "moc zjednoczenia mocniejsza niż rozdwojenia.".

Cytat z testamentu Zygmunta II Augusta

Urszula Borkowska (1935-2014) była uznanym naukowcem specjalizującym się w dziejach późnego średniowiecza, a zwłaszcza dynastii jagiellońskiej. Przez wiele lat kierowała Katedrą Metodologii i Nauk Pomocniczych Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Co ciekawe, prof. Borkowska należała do zakonu Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej.

"Dynastia Jagiellonów w Polsce" to pozycja stricte naukowa stanowiąca przekrojowy opis różnych aspektów życia epoki Jagiellonów. Wydawnictwo jest podzielone na rozdziały dotyczące nie kolejnych władców, lecz zagadnień tematycznych, np. polityka, społeczeństwo, kultura, życie codzienne, edukacja, życie religijne.

.

Ta struktura umożliwia prześledzenie zmian, jakie zachodziły w danej kwestii w ciągu niemal 200 lat panowania dynastii w Polsce. Widać też, że najmniej źródeł mamy w odniesieniu do czasów protoplasty rodu, z czasem zaś pojawia się ich coraz więcej. Często jednak Zygmunt I Stary i Zygmunt II August omawiani są w tekście niemal odrębnie, a to z uwagi na fakt, że byli oni reprezentantami renesansu i realia życia nieco się zmieniły w stosunku do XV wieku. Badaczka jednak słusznie zauważa, że Jagiellonowie nie mieli szczęścia do historyków. Podstawowym źródłem wiedzy do poznania pierwszego stulecia ich panowania jest kronika Jana Długosza, który wyraźnie Jagiellonów nie lubił. Inne teksty, być może bardziej pozytywne (np. kronika Jana Biskupca czy teksty opracowywane przez arcybiskupa Mikołaja Trąbę), zaginęły. Tak więc, poglądy Długosza zaciążyły na późniejszej historiografii w odniesieniu do postaci Władysława II Jagiełły i Kazimierza IV Jagiellończyka.

Autorka rzetelnie przedstawia charakterystykę życia politycznego, umysłowego, kulturalnego, dworskiego i religijnego Jagiellonów, również ich żon i córek. Stosunkowo najmniej miejsca Autorka poświęca historii politycznej, natomiast szczególnie interesujące było dla mnie omówienie kwestii życia codziennego i funkcjonowania jagiellońskiego dworu. Dużą uwagę Autorka poświęca również życiu religijnemu władców, z czym do tej pory się nie spotkałam, a jest tam mnóstwo informacji szerzej nieznanych. 

.

Choć jest to wydawnictwo naukowe, jego lektura była dla mnie przyjemnością, gdyż język tej publikacji jest przystępny, zrozumiały i stanowi barwne podsumowanie epoki jagiellońskiej. Książka może być świetną propozycją na jesienne wieczory.

Książkę przeczytałam w formie ebooka

Autor: Urszula Borkowska

Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 630