Håkan Nesser, Drugie życie pana Roosa

Trudno było mi zebrać się do napisania kilku refleksji o tej książce (bądź co bądź czytałam ją jeszcze w ubiegłym roku). Powodem tej mojej niezborności nie jest jedynie lenistwo i brak czasu, ale również fakt, że książka ta jest w swojej wymowie dość smutna. Podobnie jak "Człowiek bez psa" jest to literatura obyczajowa z wątkiem kryminalnym i dużą dozą psychologizowania skłaniającego czytelnika do zastanowienia nad własnym życiem i dokonanymi wyborami.

Bohaterami trzeciej części cyklu o inspektorze Barbarottim są Ante Valdemar Roos oraz Anna Gambowska. On jest 59-letnim ekonomistą przeżywającym kryzys wieku średniego, ona zaś uciekinierką z ośrodka dla uzależnionych. Życie pana Roosa odmienia najpierw wygrana w lotto, a później spotkanie z Anną. To spotkanie jest dla nich kluczowym momentem w życiu. Valdemar u schyłku życia otrzymuje od ślepego losu możliwość spełnienia swoich niewygórowanych marzeń (domek w lesie, czas na refleksję na łonie przyrody). Dziewczyna zaś, która doznała już wielu blizn w sercu, zastanawia się, co z tym swoim życiem zrobić, jakie są jej oczekiwania i co chce osiągnąć.

"Życie to stawianie pytań; (...)

Pytań jest dużo, ale tylko trzy są naprawdę ważne.
Gdzie byłaś?
Gdzie jesteś?
Dokąd zmierzasz?

- Jeśli potrafisz na nie odpowiedzieć, to masz życie w swoich rękach (...)." 

To nie jest rada tylko dla Anny Gambowskiej; to uniwersalna porada i moment na zastanowienie dla wszystkich czytelników tej książki.

Myślę, że Valdemar i Anna uczą się od siebie. On chce, żeby dziewczyna nie zatraciła siebie w pędzie życia, żeby po prostu była szczęśliwa. Anna zaś widzi, że Valdemar w swoim nudnym życiu utracił gdzieś radość i potencjał, które przecież kiedyś w sobie miał.

Incydent o charakterze kryminalnym oczywiście się pojawia, ale widziany jest on w retrospekcji, a ofiarę znamy tylko z opowieści. Inspektor Barbarotti również jest obecny, choć nieco unieruchomiony z uwagi na złamaną nogę, ale ważniejsze w tej książce wydają się perypetie małżeńskie inspektor Evy Backman czy kłopoty Barbarottiego z ogarnięciem nowej dla niego roli głowy licznej patchworkowej rodziny niż wyjaśnienie "kto zabił?". 

Autor nie ustrzegł się słabszych momentów i dłużyzn, zwłaszcza w drugiej części, gdy bohaterowie krążą po hotelikach i zajazdach, ale nie zmienia to faktu, że "Drugie życie pana Roosa" jest naprawdę niezłą książką diagnozującą wiele problemów współczesnego tzw. cywilizowanego świata, nie tylko Szwecji. Wszechogarniająca samotność w tłumie, płytkość myśli i odczuć uniemożliwiających prawdziwą więź i porozumienie... Mówi Wam to coś?

Håkan Nesser utwierdził mnie w przekonaniu, że warto sięgać po jego książki, ale nie warto nastawiać się na klasyczny kryminał. Jego książki pokazują samotność współczesnego człowieka i jego wyobcowanie mimo pozornego szczęścia rodzinnego.


Autor: Håkan Nesser,
Tytuł oryinalny: Berättelse om herr Roos
Wydawnictwo: Czarna Owca
Seria: Czarna seria
Tłumacz: Patrycja Włóczyk
Rok wydania: 2011
Liczba stron: 432