wtorek, 8 grudnia 2015

Katarzyna z Sosnowskich Platerowa, Moja podróż do Włoch. Dziennik z lat 1785-86





"Katarzyna [z Sosnowskich Platerowa] (ok. 1748-1832) była córką Tekli Despot-Zenowicz i Józefa Sosnowskiego, pisarza polnego litewskiego, a następnie wojewody połockiego." Była jedną z dam polskiego Oświecenia, żoną Józefa Wincentego Platera, panią na Horynce na Wołyniu. Jak wielu ówczesnych arystokratów odbyła długą podróż po Europie, która zaowocowała napisaniem wspomnień, z których zachował się tylko jeden brulion, w którym zresztą tekst urywa się w pół zdania. Jak każda wykształcona dama, również autorka tego dziennika podróży spisała go w języku francuskim i aż do dziś nie ujrzał on światła dziennego. 

Dr Małgorzata Kowalczyk z Uniwersytetu Wrocławskiego podjęła się trudu opracowania naukowego tekstu, co przyniosło efekt w postaci niezwykle ciekawego wstępu zapoznającego, czytelnika z autorką dziennika i epoką, w której żyła, lecz również bogatych przypisów objaśniających zjawiska i osoby, z którymi zetknęła się Katarzyna Platerowa podczas podróży. Nie muszę dodawać, że przypisy są kopalnią wiadomości o epoce i pojawiających się na kartach wspomnień postaci. Warto również docenić pracę tłumaczki, Anny Pikor-Półtorak, gdyż to dzięki niej ten tekst jest zrozumiały i pięknie podany.

Lektura „Dziennika z podróży do Włoch” nie nuży, bowiem autorka sprawia wrażenie osoby ciekawej świata. Swoje spostrzeżenia zapisuje dokładnie i pieczołowicie, a co najważniejsze w sposób zrozumiały również dla współczesnego czytelnika. Przyjemnie czyta się tę książkę i jednocześnie podróżuje z panią Platerową po Włoszech. Oprócz podziwianych krajobrazów i zabytków, odwiedzamy również sklepy, parki i ogrody. Autorka opisuje również wzbudzające jej zaciekawienie opisy zwyczajów mieszkańców Italii, ich wyglądu, rozrywek i kuchni. Nie ma oczywiście porównania z fascynującą „Podróżą włoską” Goethego, ale książka jest warta uwagi jako przykład wspomnień z podróży spisany przez polską damę z wyższych sfer, które przecież podróżowały sporo po Europie, a relacji pozostało naprawdę niewiele.

Dzięki dr Kowalczyk mamy okazję zapoznać się z odczuciami polskiej damy, poznać ówczesną rzeczywistość i trochę pozazdrościć możliwości udania się w długą podróż bez trosk materialnych, kiedy można się skupić na chłonięciu wrażeń. Szkoda, że ostał się tylko jeden brulion i to niedokończony. Biorąc pod uwagę mizerię naszej literatury podróżniczej z XVIII wieku dobrze się stało, że mamy możliwość przeczytania tej książki. W internecie doczytałam, że autorka opracowania ma w swoim dossier pamiętniki Apolonii Massalskiej („Pamiętniki pensjonarki. Zapiski z czasów edukacji w Paryżu (1771-1779)”) i niewątpliwie będę chciała się zapoznać również z tym wydawnictwem.



Autor: Katarzyna Platerowa
Wydawnictwo: LTW
Tłumacz: Anna Pikor-Półtorak
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 248

 

6 komentarzy:

  1. Mam w planach przeczytać ową ksiązkę. Kiedyś... Bardzo dobrze, że o niej napisałaś, bo przypomina mi to moje braki i wewnętrzne obietnice. "Pamiętnik pensjonarki..." też w planach...W ogóle lubię czytać tego typu wydane książki. Szkoda, że tak wiele pamiętników i dzienników pozostaje nadal jedynie w rękopisach. A "Kufer Kasyldy" czytałaś?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. "Kufer Kasyldy" jest na mojej liście książek do przeczytania. :) Parę razy byłam już bliska wypożyczenia z biblioteki, ale nieco odstraszyła mnie objętość. Pewnie kiedyś przeczytam. :)

      Usuń
  2. Mam w planach, już dawno namierzyłam w ofercie LTW, ale jakoś zawsze nie po drodze mi do tej książki, a szkoda.
    Wspomniany przez Ciebie pamiętnik Heleny Massalskiej, bardzo ładnie wydany, czytałam, nawet zamieściłam swoje refleksje na blogu: http://bioggraff.blogspot.com/2013/01/paryski-pamietnik.html

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za link! Wiedziałam, że gdzieś czytałam opinię o tej książce. :)

      Usuń
  3. Literatura podróżnicza to obok biografii i powieści francuskiej moje ulubione gatunki literackie. Dostaję ostatnio informacje ze strony Zeszytów Literackich i widzę, że sporo wydano literatury podróżniczej ostatnio, co mi przypomina, że na półce stoi jeszcze całkiem spora kolekcja nie ruszonych książek :(. Hm, zastanawiam się, co ja mogłabym oddać za wcześniejszą emeryturę (abstrahując od politycznych skojarzeń). Im więcej czytam, tym widzę, jak duże mam wciąż braki. Pozycja wydaje mi się bardzo ciekawa. Zaczęłam czytać Mickiewicz w Rzymie, gdzie autor atakuje całą plejadą nazwisk, dat i szczegółów, niestety wrażeń z pobytu jak na lekarstwo. Książkę musiałam odłożyć- poległam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ta książeczka chyba by Ci się spodobała. :) Ale jeśli nie czytałaś, to gorąco polecam "Podróż włoską" Goethego. :)
      Na półkach mam stosy książek do przeczytania, również i te wydane przez Zeszyty Literackie. To jest jeden z powodów, dla których nie kupuję czytnika; wtedy te książki na półkach nie miałyby raczej szans na lekturę. :)

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...