piątek, 23 września 2016

Aleksander Fredro, Trzy po trzy




 

"Óśmnastego lutego roku 1814 jechał na białym koniu człowiek średniego wzrostu, nieco otyły, w sieroczkowym surducie pod szyją zapiętym, w kapeluszu stósowanym bez żadnego znaku prócz małej trójkolorowej kokardy. Za nim, w niejakiej odległości drugi, znacznie młodszy. [...] Pierwszym z tych jeźdźców był Napoleon, drugim byłem ja."

Aleksander Fredro wszystkim jest znany bądź kojarzony jako autor klasycznych komedii teatralnych. Któż nie zna „Ślubów panieńskich” „Dam i huzarów” czy „Pana Jowialskiego”. W naszej tradycji Fredro kojarzy się momentalnie z wizerunkiem wąsatego pana w średnim bądź starszym wieku siedzącego dostojnie na fotelu. Tymczasem nasz wybitny twórca przeżył bujną i pełną emocjonujących wydarzeń młodość. Jako 16-letni chłopak zaciągnął się do wojska polskiego walczącego u boku Napoleona i przeszedł niemal cały szlak, a odwrót spod Moskwy niemal przypłacił życiem. W niebezpiecznych sytuacjach był wielokrotnie (wojna to przecież nie przelewki), ale szczęśliwie przeżył, dzięki czemu zapisał się w historii literatury.

Jego nieco zapomnianym dziełem są spisane wspomnienia z lat służby wojskowej zatytułowane „Trzy po trzy”. W tej to książce pisanej „zrywami”, wiele lat po opisywanych wydarzeniach, Fredro wraca do młodości naznaczonej służbą wojskową u boku Napoleona, księcia Józefa Poniatowskiego i innych wybitnych dowódców tej epoki.

„Trzy po trzy” jednak nie jest chronologicznym zapisem przypadków imć Fredry. To wspomnienia napisane „z pazurem”, ale nielinearnie, z licznymi dygresjami. I te dygresje właśnie dostarczają czytelnikom wielu „smaczków”. Początkowo ta maniera nieco drażni, trudno też współczesnemu czytelnikowi wgryźć się w tekst upstrzony licznymi archaizmami, ale jeśli już przebrnie się przez początkowe stronice, odnaleźć można w lekturze przyjemność, humor i emocje. Aleksander Fredro ze swadą opisuje barwne przygody młodego chłopaka spragnionego walki, z drugiej czasami dochodzi do głosu smutek i melancholia z uwagi na przypadki nielojalności czy zawiedzionego zaufanie ze strony towarzyszy broni. Autor często wspomina cesarza, na końcu mamy zresztą skorowidz wielkich ówczesnego świata, z którymi Autor miał do czynienia i ich krótką charakterystykę opartą na własnych doświadczeniach.

Z lektury bije ogromny sentyment do lat młodości "chmurnej i durnej". Jeśli nie przerazimy się staroświeckiej polszczyzny i dygresyjności, to lektura ta dostarczy nam wiele satysfakcji i emocji.
 
 
 
Autor: Aleksander Fredro
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy
Seria: Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej

5 komentarzy:

  1. Czytałam lata temu, trzeba odświeżyć dawne lektury. Stos "książek do przeczytania" jednak wciąż rośnie...
    W tym roku odwiedzając zamek dzikowski Tarnowskich mogłam zobaczyć "na żywo" rękopis fredrowskiej "Zemsty".
    Życie Fredry to gotowy scenariusz filmowy - bujna młodość, żołnierska sława, potem niezwykła historia miłości do Zofii Skarbkowej, ostatecznie zakończona małżeństwem, lata sławy i lata literackiego milczenia.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na "Trzy po trzy" miałam ochotę od dawna, ale dopiero teraz się zebrałam. :)
      Rzeczywiście biografia Fredry nadawałaby się na naprawdę fajny serial telewizyjny. Mógłby być dużo ciekawszy od np. "Wielkiej miłości Balzaka". :)

      Usuń
    2. Chyba większości osób nie związanych z polonistyką Fredro kojarzy się wyłącznie z telewizyjnych adaptacji komediowych. Nie przypominam sobie, aby poza Zemstą którakolwiek z jego sztuk była szkolną lekturą. Sama poznałam Pana Jowialskiego dopiero w tym roku (w Teatrze Polonia- nawiasem mówiąc gorąco polecam).

      Usuń
  2. Kaye, ale że dałaś radę to przeczytać!!!
    Ja nie zmogłam, choć to był tekst lekturowy na egzamin z romantyzmu. Potem jeszcze próbowałam i nie dałam rady. Strasznie mnie to nudzi, choć komedie Fredry lubię i czytam bez przymusu.
    Magda ma rację, życiorys Fredry jak najbardziej nadaje się na film. A nawet na serial!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Początek nie był łatwy, ale gdy przyzwyczaiłam się do wszechobecnych dygresji poszło. :)
      Optuję za serialem telewizyjnym, jeśli chodzi o sfilmowanie biografii Fredry :)

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...