wtorek, 8 marca 2016

Elżbieta Cherezińska, Gra w kości





Elżbieta Cherezińska wbiła mi się w pamięć jako autorka, która potrafi przedstawić historię sprzed wieków w nowoczesny, przemawiający do wyobraźni współczesnego czytelnika sposób, a jednocześnie – mimo stosowania współczesnego języka – pozostaje w zgodzie z najważniejszymi ustaleniami historyków danej epoki. Mimo wszelkich zastrzeżeń językowych zgłaszanych pod adresem dwóch pierwszych części cyklu piastowskiego (Korona śniegu i krwi, Niewidzialna korona) jest to naprawdę świetna lektura zachęcająca do bliższego poznania "mroków średniowiecza". To samo zresztą można powiedzieć o cyklu skandynawskim, choć tu moja wiedza merytoryczna jest znikoma, więc mogę tylko przyjąć, że Autorka również dołożyła starań, aby tło historyczne było zgodne z wiedzą historyczną.

„Gra w kości” niezmiernie mnie ciekawiła, gdyż dotyczy jednego z kluczowych momentów epoki kształtowania się polskiej państwowości, tzn. męczeństwa św. Wojciecha i zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 r. Książka opisuje wydarzenia z lat 997 – 1002, podzielona jest na krótkie rozdziały, ukazujące historię z punktu widzenia dwóch kluczowych bohaterów: księcia Bolesława i cesarza Ottona III-ego. Obaj są władcami z określoną polityczną wizją, dążącymi do realizacji założonych celów. Otton III, młody cesarz przepełniony wiarą w odbudowę potężnego cesarstwa rzymskiego opartego na chrześcijaństwie, w którym istotną jego częścią mogłaby być Słowiańszczyzna (Sklavinia) z Bolesławem na czele. Męczeństwo świętego Wojciecha i jego kanonizacja jest impulsem do wzmocnienia pozycji Bolesława i jego państwa, które dzięki sojuszowi z Ottonem mogłoby dać odpór zakusom niemieckich panów łakomie spoglądających na jego ziemie. 

Autorka w swojej opowieści oparła się na hipotezach Przemysława Urbańczyka, które dla wielu historyków są dość kontrowersyjne. Nie wchodząc w szczegóły, opierając się wyłącznie na wrażeniach czytelniczych, stwierdzam, że nie można odmówić Elżbiecie Cherezińskiej pasji i zaangażowania w kreacji historiozoficznej wizji, którą zaprezentowała w tej książce. Nie ma tu wiele akcji, jest raczej próba opisania wizji państwa i władcy w momencie dziejowym uznawanym przez wielu za symboliczny.

Z obu przedstawionych władców to Otton III budzi większe zainteresowanie. Jego postać niesie w sobie sprzeczność i tajemnicę; to władca uduchowiony, dążący do realizacji swojej wizji państwa, umartwiający się aż do zatracenia, a jednocześnie potrafiący wykazać się bezprzykładnym okrucieństwem wobec swojego wroga. Bolesław Chrobry wypada w tej konfrontacji nieco blado, a dość jednostajne zapewnienia, jakim był wspaniałym i przewidującym władcą nie do końca przekonują, jeśli posiada się choć szczątkową wiedzę o kryzysie polskiej państwowości za panowania Mieszka II, dziedzica pierwszego króla Polski, co było w dużej mierze efektem ojcowskiej polityki. 

W moim przekonaniu „Gra w kości” jest ambitną próbą nowoczesnej powieści historycznej. Nie do końca mnie ona zadowoliła, gdyż w tekście zdarzają się dłużyzny nie pozwalające „wsiąknąć” w wykreowany przez Autorkę świat. Odwaga w podejmowaniu trudnych wyzwań i prezentacji niebanalnych hipotez warta jest jednak odnotowania. Drobne zastrzeżenia, które sformułowałam wyżej nie odbierają przyjemności czytelniczej, a lektura tej książki może zachęcić do poznawania dziejów naszego kraju, a tego nigdy za wiele. :)


Autor: Elżbieta Cherezińska
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Rok wydania: 2010
Liczba stron: 406
 

13 komentarzy:

  1. Uwielbiam cykl piastowski, czym sama byłam zaskoczona, bo zawsze wydawało mi się, że okres rozbicia dzielnicowego jest dość nudny ;) Styl autorki bardzo mi odpowiada, więc mimo tych drobnych zastrzeżeń pewnie i tak w końcu przeczytam "Grę w kości" :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mnie też się podobały obie "Korony", może dlatego, że do Przemysła II miałam sporo sympatii jeszcze z lekcji historii. ;)

      Usuń
  2. Koleżanka mówiła, że da mi książki tej autorki na prezent urodzinowy. :) Zapowiada się świetna lektura.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Sądzę, że będziesz zadowolona. :)
      Za cykl piastowski mogę ręczyć, za pierwsze tomy skandynawskiej sagi również. ;)

      Usuń
  3. Czy ten tytuł to aluzja do "Gry w tarota" Jadwigi Żylińskiej? tak mi się skojarzyło jakoś

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Skojarzenie bardzo ładne, ale w książce nie odnalazłam żadnego nawiązania.

      Usuń
  4. To chyba jestem wyjątkiem, bo jakoś nie mogłam przebrnąć przez Koronę śniegu i krwi. Może dlatego, że zabrałam się za audiobooka i nie mogłam się skupić na treści. Żałuję, bo liczyłam na przybliżenie sobie tego, jak się powszechnie uważa nudnego okresu rozbicia dzielnicowego. Pamiętam, że raził mnie jej język, taki uwspółcześniony, który zupełnie mi nie pasował do średniowiecza. I zamiast skupić się na treści krytykowałam wciąż sformułowania i zwroty. Może za jakiś czas spróbuję ponownie, bo czytam same pozytywne opinie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przyznam, że ja nie mogę chyba przyjąć żadnej książki w formie audiobooka, bo poległam nawet na "Dumie i uprzedzenie", którą naprawdę lubię i cenię. Nie wątpię więc, że książki Elżbiety Cherezińskiej również bym nie zaakceptowała w tej wersji przekazu.:)

      Język "Korony śniegu i krwi" również budził moje opory, czemu dałam wyraz w swojej opinii. Za dużo tam współczesnych sformułowań i przekleństw. Ja jednak przełamałam swoje opory językowe i dałam się porwać opowieści. Co więcej, mam wrażenie, że w drugiej "Koronie..." autorka wzięła sobie do serca pewne uwagi językowe i tych sformułowań, które mogłyby mnie razić, jest znacznie mniej. A w "Grze o tron" właściwie ich nie ma, tyle, że akcja jest mniej dynamiczna. :)

      Usuń
    2. Oczywiście miało być w "Grze w kości" ;) Zagapiłam się nieco.

      Usuń
  5. Jeśli autorka wzięła sobie do serca uwagi krytyków/czytelników to jestem pełna szacunku dla niej. Niewiele osób na to stać. To mi przypomina Sienkiewicza, który po całym multum krytycznych uwag co do historycznego zakłamania i jednostronności przekazu Ogniem i mieczem pisząc Potop wziął sobie wiele z tych uwag do serca. :) A przez Austin udało mi się przejść - audiobookowo, choć przyznają, że miało to miejsce dobry rok temu - a odnoszę wrażenie, iż z wiekiem coraz trudniej mi się akceptuje audiobooki :( szkoda, bo miało to swoje zalety.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie jestem na 100% pewna, czy Autorka uwzględniła opinie nt. języka bohaterów, ale w moim odczuciu druga część jest pod tym względem bardziej akceptowalna.

      Usuń
  6. Czytałam jej "Legion" i to jest dobra książka. Ale ja już wolę historię współczesną bliżej poznawać. Już te zamierzchłe czasy mnie tak nie przyciągają. Może dlatego, że bardzo dużo historycznych książek czytałam w młodości.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A ja lubię się zagłębić w tę daleką przeszłość. Historię najnowszą też staram się poznać dokładniej, ale średniowiecze ma zawsze miejsce w moim sercu. :)

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...