środa, 21 maja 2014

Sándor Márai, Księga ziół






„Nie jest to książka uczona, lecz taka jak książki, które uczą rzeczy elementarnych. Ten, który ją napisał, nie zna absolutnej prawdy i często myli się w szczegółach. Bo jest człowiekiem. (…) Więc ta książka będzie taka, jak dawne zielniki. Które prostymi przykładami pragnęły odpowiedzieć na pytanie, co trzeba robić, gdy kogoś boli serce albo gdy Bóg go opuścił.” (s. 8)

„Księga ziół” to skarbczyk przemyśleń czterdziestotrzyletniego Máraia. Przemyśleń głębokich i płytkich, oczywistych i wątpliwych , dotykających najważniejszych spraw życiowych i zupełnie błahych. Można tę książkę czytać po kolei, od końca, można też wybierać strony na „chybił trafił”. Można po nią sięgać w wolnej chwili, aby zastanowić się nad ludzkim losem i zawiłościami życia. Nie zawsze zgodzimy się z autorem, który stara się zaprezentować jako stoik doskonały, czasem możemy polemizować z tekstem. Jest on jednak uniwersalny i czyta się go z dużą przyjemnością mimo upływu lat. Mnie zdarzyło się kilkakrotne pogrążenie w zadumie, gdy słowa Máraia dotknęły spraw, które są dla mnie aktualne i angażują dużą część moich myśli, choć z wieloma uwagami się nie zgadzałam. 

Autor pisał tę książkę jako mężczyzna po czterdziestce i z tekstu przebija niejako wrażenie, że wszystko jest już poza nim, że jest człowiekiem, który przeżył już to, co miał przeżyć i teraz będzie czerpał ze zgromadzonego doświadczenia. Na pewno nie zdawał sobie sprawy, jak wiele wyzwań i przeciwności losu jeszcze go czeka. Lektura „Dziennika” potwierdza, że dzięki zgromadzonej wiedzy i doświadczeniu był w stanie przeżyć niepowodzenia, porażki i tragedie, nie wszystkie jednak…

Książka jest zadedykowana „(…) Senece, ponieważ uczył, że bez moralności nie ma człowieka. I Epiktetowi, ponieważ uczył o tym, co jest w naszej mocy. I Markowi Aureliuszowi, który nauczył się od Epikteta, czym jest to, co w naszej mocy – i był cierpliwy. I Montaigne’owi, ponieważ był pogodnego usposobienia i nie przejmował się tym, co stanie się z jego dziełem po śmierci. I w ogólności stoikom, którzy pocieszali, kiedy nie było pociechy na ziemi, i nauczali, aby nie bać się śmierci ani niewolnictwa, ani biedy, ani choroby. I dwóm-trzem mężczyznom, którzy byli moimi przyjaciółmi i prawdziwymi mężczyznami. I dwóm – trzem kobietom.” 

Całkiem niedawno przedstawiłam Wam kilka fragmentów dotyczących czytania, które znalazłam w „Księdze ziół”, a dzisiaj prezentuję kilka fragmentów, które również przypadły mi do gustu

„Skala ludzkiej nikczemności jest tak nieograniczona, temperatura tak wysoka, pomysłowość tak oryginalna i urozmaicona, formy, w jakich objawia się, tak zaskakujące, że niekiedy cofamy się przed nią i czujemy, że jest to największa ludzka siła.” (s.45)

„Nie istnieje związek między ludźmi, który byłby głębszy, bardziej poruszający niż przyjaźń. Ileż jest egoizmu i próżności wśród zakochanych, a także w związku uczuciowym łączącym rodziców i dzieci! Tylko przyjaciel nie jest egoistą; w przeciwnym razie żaden z niego przyjaciel.” (s. 51)

Nie jest to książka, która ma taki wymiar emocjonalny jak „Dziennik”. To raczej misz-masz, ale przyjemnie mi się go czytało, choć nie ze wszystkimi tezami i radami jestem w stanie się zgodzić. Jednak wiele porad brzmi całkiem sensownie. Mimo niewielkich rozmiarów warto ją mieć na półce i sięgać po nią w poszukiwaniu leczniczych „ziół”, które poprawią nasz nastrój.



Autor: Sándor Márai
Tytuł oryginalny: Füves Könyv
Wydawnictwo: Czytelnik
Tłumacz: Feliks Netz
Rok wydania: 2011
Liczba stron: 152

14 komentarzy:

  1. Kolejny Marai.
    Cytaty z przekazem ponadczasowym.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I nie jest to mój ostatni Marai. :) Dzięki Guciamal mam na stoliku "Wyznania patrycjusza", których nie mogłam upolować na allegro. Czuję, że już wkrótce przyjdzie pora na tę książkę ;)
      A zbiór refleksji w "Księdze ziół" wart jest przeczytania.

      Usuń
  2. Aforyzm o przyjaźni bardzo celny. To prawda...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Prawda, gdyż tu chodzi o prawdziwą przyjaźń...

      Usuń
  3. Ostatnio oglądałam cykl programów "Sztuka czytania" zrealizowany przez TVP Kulturę. Osoby, które pokazywały swoje biblioteczki często miały w swoich zbiorach książki tego autora. Przyznam się, że nie czytałam jeszcze żadnego jego utworu, ale nabrałam wielkiej ochoty na zapoznanie się z jego twórczością po obejrzeniu tych programów. Teraz przeczytałam Twoje recenzje na temat jego wytworów i rozpoczynam jutro poszukiwania...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Marai był wielkim erudytą i niesamowicie inteligentnym człowiekiem. Po latach zapomnienia i tragicznej śmierci przeżywa swój renesans. Warto poznać jego twórczość..

      Usuń
  4. Oj jak mi się podoba to zdanie Ten, który ją napisał, nie zna absolutnej prawdy i często myli się w szczegółach. Bo jest człowiekiem. (…) Ano właśnie, mylimy się, błądzimy, poszukujemy, nie znamy prawd ostatecznych. Jakaż w tym pokora i mądrość. Wszystkie cytaty z Maraia upewniają mnie, że to bliski mi człowiek. A Wyznania możesz spokojnie trzymać i delektować się nimi, jeśli okażą się tego godne, a myślę, że się okażą. A swoją drogą, kiedy się kończy kolejną dekadę, człowiekowi często wydaje się, że posiadł już tak wielki bagaż doświadczeń, że teraz zacznie odcinać kupony, a jakże często okazuje się, że był w błędzie. Mnie oczywiście także wydaje się, że życie nauczyło mnie tak wiele.... a czas pokaże

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Myślę, że "Księga ziół" bardzo by Ci się spodobała. Marai przyjął tu stoicki sposób myślenia i był człowiekiem bardzo dystansującym się od świata, tak więc w stresujących sytuacjach życiowych, jakie na pewno Ci się zdarzają, wiele porad pasowałoby jak ulał. :)
      Dziękuję jeszcze raz za pożyczenie "Wyznań patrycjusza". Nie sądzę, abym się zawiodła. :)

      Usuń
    2. Z wiekiem uczę się stoicyzmu, bo cóż innego nam pozostaje. Jakże wiele w nim mądrości. Dystansowanie się do otoczenie to dobra rzecz, choć czasami lubię swoją emocjonalność :) Bo przypomina mi się Ania z zielonego wzgórza (nie pamiętam już czy należysz do grona wielbicielek, czy ominęła cię aniomania) o której autorka napisała, iż każdą życiową porażkę przeżywała niewspółmiernie silniej niż inni, ale też każda radość dawała jej więcej doznań niż pozostałym (w każdym razie coś w tym stylu). Gdybyż można przyjmować ciosy ze stoicyzmem, a radość z ekstazą :)

      Usuń
    3. Oczywiście, że lubię Anię, choć jej emocjonalność zdecydowanie przewyższa moją :) Też bym chciała nie denerwować się przykrymi sytuacjami, a cieszyć się niewspółmiernie z każdej radosnej drobnostki. :)

      Usuń
  5. Marai brzmi tu jakoś tak... kojąco. Może to pogodzenie się ze światem?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Marai lubił stoicyzm, ale jego droga życiowa dowodzi bezkompromisowości i zdecydowanego sprzeciwu wobec zła. Daje temu wyraz w swoich książkach, również w tej, chociaż w 1943 r. jeszcze nie wiedział, jak wiele przeciwności losu będzie musiał jeszcze znieść...

      Usuń
  6. Brzmi ciekawie....chętnie przeczytam:)

    OdpowiedzUsuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...