wtorek, 29 marca 2016

Alison Maloney, Pod schodami. Życie codzienne służby domowej w początkach XX w. w Anglii





Któż z nas nie ogląda brytyjskich seriali nakręconych na podstawie wspaniałych angielskich powieści? Ogląda się „Panie z Cranford”, „Dumę i uprzedzenie”, „Północ Południe” i choć śledzimy w napięciu losy głównych bohaterów i ich zawikłanych relacji uczuciowych, to zawsze w tle pojawiają się ci, bez których angielscy dżentelmeni i damy nie mogliby funkcjonować: służba domowa. Nic więc dziwnego, że powstały również seriale poświęcone życiu służących, tej kaście ludzi mieszkających „pod schodami”. 

W latach 90-tych XX wieku bardzo popularny był zabawny serial BBC „Pan wzywał, milordzie?”, a ostatnio rekordy popularności bije „Downton Abbey”, gdzie perypetie służby są równoprawne w stosunku do arystokratów, u których służą.

Gdy tylko zauważyłam, że pojawiła się książka poświęcona życiu służby w Anglii byłam pewna, że ją przeczytam i tak się stało dzięki mojej bibliotece dzielnicowej, której nigdy dość się nie nachwalę. :) 

Autorka w przystępny sposób prezentuje sytuację bytową służących, ich hierarchię i poziom życia. Autorka prezentuje również proces stopniowej emancypacji i poprawy warunków pracy, co było spowodowane rozwojem przemysłu, usług, co skutkowało pojawieniem się nowych, atrakcyjniejszych możliwości zatrudnienia. Nie bez znaczenia był też wybuch I wojny światowej i odejście kilkaset tysięcy służących do wojska. 

Poznajemy tło społeczne , obowiązki poszczególnych grup służących, a także stosunki między nimi. Ta hierarchia była niezmiernie ważna. Najwyżej usytuowanego w niej kamerdynera od stojącej na przeciwległym krańcu posługaczki dzielił ogromny dystans, właściwie niemożliwy do zniwelowania. Najmniej znaczący służący nie byli w ogóle dopuszczani do części domu zajmowanej przez właścicieli. Ci, zajmujący ważniejszą pozycję w hierarchii, uczestniczyli w ich życiu i byli dopuszczani do najbardziej prywatnych spraw „państwa”.

Autorka przybliża czytelnikowi kwestie związane z poziomem zarobków, zakresem obowiązków zwracając uwagę na właściwie brak wolnego. Prawo do dnia wolnego kształtowało się powoli, ale było możliwe do osiągnięcia dopiero w XX wieku. Inna sprawa, że pozycja służącego w XIX wieku była, mimo dużych obciążeń, bardzo pożądana wobec ogromnej nędzy biedniejszych warstw społeczności we wsi i w mieście.

Na początku XX wieku pojawiły się inne formy aktywności zawodowej dla dziewcząt w sklepach, fabrykach i biurach, co przyczyniło się do znaczącego obniżenia atrakcyjności pracy na służbie. Ta sytuacja zmusiła też pracodawców służących do zaoferowania bardziej korzystnych warunków zatrudnienia. Jednak prawdziwym „gwoździem do trumny” służby była jednak I wojna światowa, kiedy to w Wielkiej Brytanii ze służby odeszło ok. 400 tys. osób, które po wojnie albo nie mogły, albo w znaczącej większości nie chciały wracać na pozycję służącego wobec pojawienia się nowych możliwości zawodowych.

Czyta się tę pozycję bardzo dobrze, zawiera wiele interesujących informacji, a język jest bardzo przystępny. Książka Alison Maloney nie jest pozycją naukową, bibliografia jest dość uboga i w sumie mało satysfakcjonująca. Niemniej jednak, a może właśnie dlatego, powinna być to lektura obowiązkowa dla wszystkich wielbicieli epoki edwardiańskiej, jak i wiktoriańskiej, gdyż Autorka w swych rozważaniach sięga również po przykłady z końca XIX wieku. Polecam!


Autor: Alison Maloney
Tytuł oryginalny: Life below stairs
Wydawnictwo: Bellona
Tłumacz: Krzysztof Cieślik
Rok wydania: 2015
Liczba stron: 184



P.S. Po niemal dwóch miesiącach uświadomiłam sobie, że w lutym stuknęło mi 5 lat blogowania. Oddzielnego wpisu z tej okazji nie będzie, ale cieszę się, że to miejsce w sieci nadal istnieje. 

Dziękuję wszystkim, którzy czytają moje notki i przepraszam, że ostatnio brakuje mi czasu na odwiedzanie i komentowanie  na ulubionych blogach. Mam nadzieję, że to się jeszcze zmieni. :)

Pozdrawiam serdecznie!



6 komentarzy:

  1. Ojej! Gratuluję 5 lat.
    To ciekawa książka. Służba, Anglia, kojarzy mi się z Agathą Christie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki.
      Mnie książka się skojarzyła ze wspaniałymi serialami kostiumowymi BBC. :)

      Usuń
  2. czytałam :) Po za tym wracam do niej w urywkach zwłaszcza jak mi dane jest w sobotę zobaczyć kawałek na jedynce serialu DA (czasami, bo jak włączone TV to dzieciaki opanowują)
    inspiracji i weny do pisania przez kolejne lata życzę :)
    serdeczności i miłego dnia :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję!
      Wiem, że czytałaś, gdyż z tytułem tym zetknęłam się po raz pierwszy właśnie u Ciebie. :)
      DA oglądałam wyrywkowo, ale dopiero teraz odkrywam uroki nagrywarki w dekoderze i dzięki temu oglądam sobie np. The Paradise na BBC i Poldarka :) Może i DA będą powtarzać, to sobie nagram.

      Usuń
  3. Już kolejny raz tu zaglądam i dopiero dzisiaj wyczytałam, że miałaś rocznicę, kolejną i to piątą.
    Gratuluję i mam nadzieję, że mimo braku czasu utrzymasz to takie interesujące i pełne ciepła miejsce w blogosferze.

    Książki nie czytałam, tylko o niej już kiedyś......chyba jedynie w Anglii służba była traktowana tak zawodowo. Stąd temat jest ciekawy bardzo. Fowles w "Kochanicy Francuza" poruszył temat służby w Anglii wiktoriańskiej jako grupy zawodowej z punktu widzenia chyba marksistowskiego....muszę sobie to przypomnieć.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za miłe słowa! Ostatnio życie przyspieszyło i coraz trudniej o wpisy, niestety. Książek też czytam mniej niż kiedyś, ale staram się coś tu czasem napisać, głównie o książkach. :)

      "Kochanicę Francuza" czytałam wieki temu, więc nie pamiętam akcji zbyt dobrze, ale temat służby w powieściach brytyjskich przewija się nader często.

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...