wtorek, 10 lipca 2012

Kazuo Ishiguro, Pejzaż w kolorze sepii




Trudno było mi się zebrać do napisania tej notki, bo też i książka, o której chcę Wam dziś opowiedzieć jest dość niezwykła i nie wątpię, że może budzić ona sprzeczne odczucia.

Główną bohaterką „Pejzażu w kolorze sepii” jest Etsuko, Japonka w średnim wieku mieszkająca samotnie w domu w Anglii. Rozpamiętuje ona samobójczą śmierć swojej starszej córki Keiko i zmaga się z poczuciem winy za tę tragedię. Odwiedza ją młodsza córka, Niki, pochodząca z drugiego małżeństwa Etsuko z Anglikiem. Bohaterka prowadzi rozmowy z córką, a jednocześnie przywołuje wspomnienia. Nie dotyczą one jednak całego jej życia, lecz przede wszystkim krótkiego okresu tuż po wojnie, gdy jako młoda mężatka mieszkała z pierwszym mężem, Jiro, w Nagasaki. Oczekiwała wtedy pierwszego dziecka. W tych dniach nawiązała też bliską, acz krótkotrwałą znajomość z tajemniczą kobietą o imieniu Sachiko i jej kilkuletnią córką Mariko. 
 
Sachiko pochodziła z bogatej rodziny, ale po wojnie zmuszona była zarabiać na utrzymanie swoje i córki. Mieszka samotnie z Mariko w domku w bliskim sąsiedztwie Etsuko, która powoli poznaje pewne fakty z życia Sachiko. Kobieta chce się wyrwać z Japonii za wszelką cenę nawet wbrew woli i chęci swojej córki. Niektóre spotkania, rozmowy z nią stają Etsuko przed oczami po kilkudziesięciu latach i nie może się od nich uwolnić. Nie są to jednak wspomnienia ciągłe, to raczej zbiór impresji, obrazków… Można się tylko domyślać, że po latach Etsuko zauważa pewne podobieństwo w relacjach na linii matka - córka między sobą w stosunku do Keiko a Sachiko w stosunku do Mariko, co mogło być może przyczynić się do tragicznej śmierci jej córki... Autor sygnalizuje wiele, lecz niewiele wyjaśnia.

W tym samym czasie z gościną w domu Etsuko przebywał jej teść, pan Ogawa. Jiro, jej mąż, pod pozorem zdawkowej uprzejmości, nie liczył się ze zdaniem ojca, a swojej żonie głównie wydawał polecenia określające jej podrzędną rolę w małżeństwie. Z panem Ogawa Etsuko miała dużo cieplejsze relacje niż z mężem, ich rozmowy są pełne ciepła i wzajemnego zrozumienia. Pan Ogawa jest zresztą osobą, która widzi symptomy powojennego upadku tradycyjnych wartości w japońskim społeczeństwie i usiłuje podczas tej wizyty u syna rozwikłać jedną dręczącą go sprawę...

Niezwykła jest ta książka. Pełna niedopowiedzeń i luk. Sprawia wrażenie jakiegoś niedokończonego szkicu, zapowiedzi większej całości, ale jestem pewna, że to był przemyślany zabieg pisarza. "Pejzaż w kolorze sepii" napisany jest w pięknym, delikatnym i jakby hipnotyzującym stylu. Czyta się ją jak zapis snu, w którym natrętnie przewijają się pewne obrazy. Postacie głównych bohaterów są zaledwie naszkicowane, co daje pole do rozmaitych interpretacji ich zachowań. Każdy z czytelników tej książki może przyjąć kompletnie odmienne wyjaśnienie, dlaczego akurat te impresje, urywki, rozmowy autor zaprezentował czytelnikom. Konstrukcja jego książki przypomina delikatną pajęczynę utkaną z wrażeń, sugestii, pytań, niejednoznaczności i niepewności, co się kryje za opisanymi wydarzeniami i rozmowami. Kryć się może wiele albo nic. Każdy człowiek ma swoją historię. Wydarzenia z przeszłości kształtujące indywidualne losy człowieka po latach mogą sprawiać zupełnie inne wrażenie niż w momencie, gdy się rozgrywały. Czy nie zdarza się nam, że powraca do nas uporczywie jedna chwila, jeden moment naszego życia wydawałoby się, że nieważny i niezwiązany z naszą obecną sytuacją, a teraz dopiero dociera do nas, jaki to był ważny i brzemienny moment dla naszej indywidualnej historii, dla naszego życia?

Dociekliwy czytelnik ma duże pole do popisu podczas lektury tej książki. Po jej przeczytaniu pojawia się więcej pytań niż odpowiedzi, więcej przypuszczeń niż realnych wydarzeń... Dopiero na koniec pisarz dostarcza wskazówkę, która podważa nasze rozumienie przeczytanego tekstu i spina jednocześnie całą książkę...

Różnie można tę książkę odebrać, różnie interpretować. Nie wątpię, że wielu czytelnikom może się ona nie podobać, wielu może się poczuć znużonych niejednoznacznością tekstu i brakiem akcji. Ale Ishiguro chciał, jak sądzę, podjąć wyrafinowaną grę z czytelnikiem, doprowadzić do tego, aby ta książka stała się przedmiotem dyskusji i zastanowienia. Wrażenie dwuznaczności i ulotności pozostaje w nas na długo i nie daje nam spokoju. Nie sądzę, aby było jedno właściwe wyjaśnienie pytań i niejasności, które są w niej zawarte. Każdy może stworzyć własną wersję wydarzeń i zastanowić się nad meandrami, jakimi podążają wspomnienia z przeszłości odtwarzane po latach...


Kazuo Ishiguro (ur. 1954) – pisarz brytyjski japońskiego pochodzenia. Gdy miał 6 lat jego rodzina przeniosła się z Nagasaki do Wielkiej Brytanii. Debiutował w 1982 r. wydając "Pejzaż w kolorze sepii". Do jego najsłynniejszych powieści należą: "Malarz świata ułudy" (wyd. 1986) i "Okruchy dnia" (wyd. 1989).

Źródło zdjęcia: www wikipedia.org






Moja ocena: 5 / 6


Autor: Kazuo Ishiguro
Tytuł oryginalny: A Pale View of Hills
Wydawnictwo: Albatros
Tłumacz: Krzysztof Filip Rudolf
Rok wydania: 2009
Liczba stron: 256


12 komentarzy:

  1. Mnie Portret...bardzo przypadł do gustu, ale tak jak napisałaś-wielu osobom moze się nie spodobać ze względu na niedopowiedzenia, zawieszenia w prózni, smutek. To taki trochę nietypowy Ishiguro.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To dopiero moja pierwsza książka Ishiguro. Dotychczas znałam tylko ekranizację "Okruchów dnia". Ale zamierzam się poprawić :) Dwie następne książki Ishiguro już czekają w kolejce. :)

      Usuń
  2. Jedna z trzech moich faworytek w twórczości Ishiguro.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Chyba dobrze trafiłam z wyborem książki na rozpoczęcie znajomości z twórczością Ishiguro :)

      Usuń
  3. Bardzo fajna recenzja. Mam ochotę biec do księgarni po książkę. Jestem fanką prozy Ishiguro, ale pomimo chęci "Pejzażu..." jeszcze nie czytałam. Na razie moją ulubioną powieścią tego autora jest "Nie opuszczaj mnie" - polecam, jeśli nie czytałaś :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za miłe słowa. "Nie opuszczaj mnie" czeka już na swoją kolej :) Jeśli chciałabyś kupić "Pejzaż..." to teraz jest dobry moment; widziałam wczoraj na merlinie, że można ją kupić w promocja za jakieś 7 złotych polskich :)

      Usuń
    2. Informacja nt. ceny już jest nieaktualna:( Zajrzałam dzisiaj, a tam niestety 24 zł, a nie 7, jak było dwa dni temu :(

      Usuń
  4. Czytałam tę powieść jakiś czas temu i choć bardziej podobała mi się inna książka tego autora 'Nie opuszczaj mnie', to 'Pejzaż...' też ma w sobie to coś :) Historia utkana ze wspomnień, myśli i snów z masą niedomówień, myślę, że warta przeczytania :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mnie także się wydaje, że warto tę książkę przeczytać, nawet jeśli forma nam się nie spodoba. Mam w planie przeczytanie kolejnych książek pisarza, gdyż "Pejzaż..." mnie do tego zachęcił :)

      Usuń
  5. Chętnie spróbuję, lubię nieoczywiste książki, a brak akcji zupełnie mi nie przeszkadza :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witaj ponownie w blogosferze! :)
      Zachęcam do lektury. To naprawdę ciekawa i niejednoznaczna książka, można ją nawet określić mianem swoistej łamigłówki. :)

      Usuń
  6. O tak, napisana jest świetnie. Niepokojąca, klimat jak z niezbyt przyjemnego snu. Zapada w pamięć.

    OdpowiedzUsuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...