sobota, 9 czerwca 2012

Marta Guzowska, Ofiara Polikseny



Mam obecnie jakąś „fazę” na kryminały. Nie czytam wyłącznie tego gatunku literatury, tylko jakoś notki o nich najłatwiej mi się pisze :) Tym razem trafił mi się polski kryminał, debiut i w dodatku kryminał „archeologiczny”. :)    

Akcja „Ofiary Polikseny” toczy się bowiem w Turcji, na stanowisku wykopaliskowym w Troi podczas upalnego lata. Ekipa archeologów dokonuje, jak się wydaje, przełomowego odkrycia: na domniemanym cmentarzysku achajskim leży obsypany złotymi blaszkami szkielet, który doktor Pola Mor, szefowa wykopalisk na tym, właśnie odcinku, uznaje za szczątki mitycznej Polikseny, branki Achillesa. Wkrótce jednak, Mario Ybl, jeden z członków ekipy natyka się na kolejne zwłoki – tym razem współczesne…
  

Każdy z członków ekipy archeologicznej ma swoją specjalizację i zadania do wykonania. Są przedstawicielami różnych narodowości, wyznają inne religie, ale ich największą pasją jest odkrywanie tajemnic przeszłości, w tym wypadku starożytnej Troi. Mario Ybl, główny bohater książki, a wkrótce serii (autorka pracuje nad kolejną częścią), jest antropologiem, wysokiej klasy specjalistą, ale jednocześnie „niespokojnym duchem”, a jego zachowanie psuje nerwy wszystkim dookoła. Upalna pogoda i ciężka praca nie pomagają w zachowaniu dobrego humoru i optymizmu, a odnaleziony trup jednej z członkiń zespołu, i to w dodatku na rytualnym miejscu składania ofiar, tylko pogarsza nastrój panujący w ekipie archeologicznej. Dodatkowym elementem psującym atmosferę jest decyzja przedstawicielki tureckiego nadzoru o zakończeniu wykopalisk, co poza utratą możliwości dokładniejszego zbadania archeologicznej sensacji, grozi również nierozliczeniem grantu, a to z kolei stawia pod znakiem zapytania przyszłą karierę członków ekipy.  


Co więcej, po odnalezieniu zwłok, prawdziwe śledztwo praktycznie się nie zaczyna. Turecka machina sprawiedliwości nie dość, że działa powoli, to interesuje się głównie sprawami papierkowymi, a czynności śledczych właściwie nie podejmuje. Okazuje się, że nikt nie jest zainteresowany wyjaśnieniem tajemnicy obu zwłok: tych uznanych za starożytne i tych współczesnych. Nikt nie podejmuje nawet próby wyjaśnienia obu zdarzeń poza nieobliczalnym Mario. Mimo swojego częstokroć prezentowanego „tumiwisizmu” i cynizmu przyciąga uwagę czytelnika i go zaciekawia. Wyczuwamy od pierwszych chwil, że jego irytujące zachowanie to tylko maska. Ale co się pod nią kryje? Sądzę, że będziemy to odkrywać podczas lektury kolejnych części cyklu. :)  

Mario Ybl został „skrojony” z wydawałoby się samych kalek z innych bohaterów kryminalnych: pijak, abnegat, nieustabilizowane życie osobiste (zaznaczam, że to eufemizm), irytująca maniera obrażania wszystkich dokoła… Posiada też inną cechę szczególną: cierpi bowiem na nyktofobię, czyli lęk przed ciemnością. Powie ktoś, co to za facet, który boi się ciemności??? Ale gdy się wczytamy w realistyczny opis schorzenia, który autorka prezentuje w książce, jestem pewna, że zrozumiemy lęki głównego bohatera.
  

Mario podejmuje katorżniczą pracę odtworzenia rysów twarzy odnalezionego szkieletu, w czym jest mistrzem, na własną odpowiedzialność i niezachęcany przez nikogo. Podejmuje też coś w rodzaju prywatnego śledztwa narażając się wszystkim dookoła, ale stara się uzyskać jakiekolwiek wyjaśnienie istniejącej sytuacji w przeciwieństwie do pozostałych członków ekipy, którzy zachowują się jakby nic się nie stało. Szef wykopalisk całą swoją energię skupia na obłaskawieniu potencjalnego sponsora kolejnych wykopalisk i nie jest zainteresowany „rozdmuchiwaniem” tej przykrej sprawy odnalezienia zwłok.   

Podobało mi się, że autorka, z wykształcenia archeolog, od wielu lat pracująca na wykopaliskach w Troi, potrafiła przekazać czytelnikom sporo informacji o warunkach, w jakich te wykopaliska się odbywają, a nie jest to zgodne z potocznym wyobrażeniem ukształtowanym przez filmy przygodowe na czele z „Indianą Jones’em”. :) W rzeczywistości jest to ciężka, fizyczna praca, w brudzie, upale i często z niewielkimi efektami, którymi jest w stanie ekscytować się niewielka grupa pasjonatów i znawców. Czytając „Ofiarę Polikseny” widzimy oczami wyobraźni ten upał, pot, brud dzięki talentowi Marty Guzowskiej. Potrafiła ona także przekazać wiele informacji specjalistycznych bez nadużywania hermetycznego słownictwa i unikając nadmiernej szczegółowości, co jest wielką zaletą naukowca pogrążonego zwykle w swoim świecie niedostępnym dla zwykłego śmiertelnika. Mówienie o nauce w sposób przystępny i zrozumiały to naprawdę wielka sztuka.    

Sama zagadka kryminalna nie była może zbyt frapująca. Tak naprawdę prawdziwy kryminał rozgrywa się na ostatnich stu stronach. Rozwiązanie okazało się nieco zaskakujące i niestandardowe.    

Czekam niecierpliwie na kolejną część przygód Mario Ybla. :)


Marta Guzowska - archeolog z tytułem doktora, pracownik Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożycielka grupy pisarskiej „Zbrodnicze siostrzyczki"; obecnie mieszka w Wiedniu. Specjalizuje się w badaniach ceramiki z II tysiąclecia p.n.e. z rejonów Egei i zachodniej Anatolii. Brała udział w licznych wykopaliskach na terenie Grecji i Izraela. Od trzynastu lat jest członkiem ekipy wykopaliskowej w Troi. 


Moja ocena: 4,5 / 6

Autor:
Marta Guzowska
Wydawnictwo: W.A.B.
Seria: Mroczna Seria
Rok wydania: 2012
Liczba stron: 432

 

12 komentarzy:

  1. Cieszę się, że tobie też książka przypadła do gustu:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak :) Sądzę, że dla Ciebie specyfika archeologiczna nie stanowi żadnej tajemnicy :)

      Usuń
  2. Bardzo ciekawa recenzja - pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  3. Uwielbiam książki, które pozwalają zerknąć w jakiś bardzo hermetyczny wycinek świata. Niewielu jest pisarzy, którzy potrafią coś takiego wpleść w opowieść, i to zrobić to w sposób naturalny i pasjonujący. Guzowskiej się to udało. Bardzo mi się ta książka podobała - podobał mi się też obmierzły Mario - i dlatego czekam na kolejną powieść.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mam podobne odczucia, aczkolwiek nie wyobrażam sobie koabitacji z Mario w realu w żadnej formie :)

      Usuń
    2. W realu?... Już ja bym go jego własną bronią zaciukała...

      Usuń
    3. Już to widzę oczami wyobraźni :)))

      Usuń
  4. Należałoby ją też reklamować jako lekką książkę dla odpoczywających w Turcji. A dla młodzieży obowiązkowo Paukszta:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na swój urlop w Turcji jej nie wzięłam, a rzeczywiście bardzo by pasowała :)

      Usuń
  5. już wcześniej czytałam o tej książce i narobiłam sobie smaku, a teraz to już w ogóle. Ciekawy temat te wykopaliska

    OdpowiedzUsuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...