wtorek, 15 kwietnia 2014

Mirosław J. Nowik, Tetetka. Wspomnienia o Teresie Tuszyńskiej







Czy poznajecie tę uroczą dziewczynę z filuternym błyskiem w oku widniejącą na okładce książki? Zapewne tylko niewielu z Was skojarzy twarz z nazwiskiem. To Teresa Tuszyńska, zapomniana gwiazda polskiego kina lat 60-tych, którą postanowił przywrócić polskiej publiczności Mirosław J. Nowik.



Nie wiem, czy ktoś z Was oglądał film z udziałem Teresy Tuszyńskiej. Ja oglądałam tylko jeden, ten najsłynniejszy, czyli „Do widzenia, do jutra” w reżyserii Janusza Morgensterna (1960). Występowało w nim grono znakomitych aktorów, czy też raczej osobowości odgrywających znacznie większe role niż tylko aktorskie (Zbigniew Cybulski, Roman Polański, Jacek Fedorowicz), a jednak w pamięci pozostaje Ona, jej wdzięk, urok i wspaniała uroda – Teresa Tuszyńska w pełnym rozkwicie młodzieńczego zalotnego czaru. Cudowna rola w świetnym klimatycznym filmie. Oglądając go nie zdawałam sobie sprawy, że Tuszyńska w momencie jego kręcenia miała zaledwie 17 lat. Nie miała i nigdy nie zdobyła formalnego wykształcenia aktorskiego, co jest kompletnie niezauważalne. Jej swoboda i lekkość świadczą o tym, że naszemu kinu trafił się brylant, który zamiast zostać oszlifowany przepadł w niebycie…  

 
Wielbicielem Teresy Tuszyńskiej, jej fanem jak byśmy dziś powiedzieli, jest Mirosław J. Nowik, pasjonat polskiego kina lat 50-tych i 60-tych, który dzięki własnemu uporowi i pasji dotarł do rodziny i osób współpracujących z Tuszyńską podczas jej krótkiej kariery filmowej. Mirosław Nowik nakręcił film dokumentalny o swojej bohaterce i na tej podstawie powstała niniejsza książka. Ta książka i film to wynik zauroczenia autora osobą bohaterki, tajemnicą jej szybkiego sukcesu i równie nagłego zniknięcia. 
 




Teresa Tuszyńska (1942 - 1997)
Źródło zdjęcia

Teresa Tuszyńska jako szesnastolatka wygrała konkurs „Przekroju” na nową twarz polskiego kina, wkrótce potem została ulubioną modelką Jadwigi Grabowskiej, legendarnej dyrektorki „Mody Polskiej”, na której aprobatę niezmiernie trudno było zasłużyć. Grała w filmach od wczesnej młodości, ale po 1971 roku już się w polskim filmie nie pojawiła. Zawsze miała własne zdanie, nie lubiła się przymilać, nie zabiegała o role, czasem była jak odbezpieczony pistolet, stąd też wziął się jej środowiskowy pseudonim „Tetetka”, który stanowi tytuł książki.

„Zmarnowano ją. Zmarnowano wszystko. Jej talent, wdzięk, urodę. Wszyscy chcieli wyłącznie brać od niej, ale nie dając nic w zamian. (…).” (s. 162)

Ten cytat z wypowiedzi Kazimierza Kutza dość dokładnie oddaje losy Teresy Tuszyńskiej, przepięknego i niezwykle ujmującego barwnego motyla polskiego kina, który ledwie zaznaczył swoją obecność. A mogła być to jedna z naszych gwiazd, a nie jedynie efemeryd…

Rozmówcy Nowika – m.in. Kazimierz Kutz, Wowo Bielicki, Lech Łotocki, Grażyna Hase opowiadają o swoich doświadczeniach i kontaktach z Teresą Tuszyńską, przywołują wspomnienia, nie zawsze miłe, ale świadczące o niebywale silnej osobowości tej kobiety. Nie była pozbawiona wad, o których mówi się bez ogródek, największą była choroba alkoholowa, która w dużej mierze przyczyniła się do jej upadku. Niemniej jednak, z zachowanych wspomnień i impresji wyłania się osoba, która przed kamerą rozkwitała i czarowała widzów. Jej zniknięcie, życie na uboczu, a potem śmierć w całkowitym zapomnieniu minęły zupełnie bez echa. Byłam zaskoczona informacjami o schyłku życia Teresy Tuszyńskiej, a właściwie trudnościami w ustaleniu podstawowych faktów. To wręcz niewiarygodne, jakiego smutnego końca doczekała, choć początek jej kariery wróżył zupełnie inny los.

W książce wspomnienia rozmówców autora przeplatają się z tekstem omawiającym kolejne etapy życia bohaterki. Miejscami, w kontekście braku informacji, może zbyt dużo jest przypuszczeń, ale generalnie lektura książki pozwala na odkrycie i bliższe poznanie kobiety, która jest obecnie kompletnie nieznana, a jeśli ktoś ją kojarzy, to raczej z piękną buzią i jednym filmem, tymczasem jej osobowość i historia była dużo bardziej skomplikowana i niejednorodna, co udowodnił autor w tej wzruszającej książce.
 
 
 PS. Film "Do widzenia, do jutra" możecie obejrzeć tu.
 
  
Mirosław Janusz Nowik (ur. 1960) – pasjonat polskiego filmu i muzyki lat 50. i 60. Był m.in. kierownikiem kina i wydawcą prasy polonijnej w Grecji i Kanadzie. Ponad cztery lata poświęcił na zbieranie materiałów dotyczących życia Teresy Tuszyńskiej.
 
 

Autor: Mirosław J. Nowik
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 200

6 komentarzy:

  1. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Była doskonała i jedyna w swoim rodzaju. Wielka szkoda, że nie wykorzystano jej zdolności aktorskich.

      Usuń
  2. To prawda - tylko jedna rola, ale za to jaka! Miała szansę zostać polską Audrey Hepburn...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Świetne porównanie! Miała w sobie wiele uroku i czarowała widzów tak jak Audrey. :)

      Usuń
  3. Odpowiedzi
    1. Była, niestety trzeba użyć czasu przeszłego :(

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...