sobota, 15 września 2012

Maciej Grabski, Ksiądz Rafał





Wsi sielska, wsi spokojna… Tak chciałoby się powiedzieć o Gródku, miejscu, w którym toczy się akcja powieści Macieja Grabskiego. Naczytałam się tyle pochlebnych komentarzy o tej książce, że i ja postanowiłam poznać uroki życia w tej wiosce. :)

Akcja „Księdza Rafała” rozpoczyna się w roku 1977, gdy w parafia w Gródku traci wieloletniego pasterza, proboszcza Stanisława. Po jego śmierci biskup Jakub, mądry i dalekowzroczny duchowny nominuje na jego następcę młodego księdza Rafała, który do tej pory pełnił jedynie funkcję wikarego w kilku parafiach i nie były to łatwe placówki z uwagi na trudny charakter jego dotychczasowych przełożonych.

Rafał zadziwia swoich parafian otwartym podejściem, skromnością i zupełnie innym stylem życia niż jego poprzednik. Wkrótce zjednuje sobie większość miejscowej ludności, mimo że kazania wygłaszane przez Rafała do najdłuższych nie należą, co nie jest zaletą w opinii tradycjonalistów parafialnych. Choć nowy proboszcz ma poparcie biskupa, jego bezpośredni przełożony, dziekan Tomaszek, nie wydaje się specjalnie zachwycony jego przybyciem i działaniami, jakie podejmuje w parafii. Trzeba również mieć na uwadze, że akcja książki ma miejsce w końcówce epoki gierkowskiej, kiedy komitety partyjne (było coś takiego!) miały sporo do powiedzenia, a milicjant - jeśli był osobą wierzącą - musiał ukrywać swoje uczestnictwo w życiu religijnym. 

Niestandardowe zachowanie nowego proboszcza niepokoi jednak bardziej tradycyjnych parafian. Wśród wiernych pojawia się pewien ferment i niezadowolenie. Czy Rafał uspokoi swoją trzódkę i oczyści się z podejrzeń? Czy parafianie zaakceptują swojego proboszcza takiego, jakim jest?

Muszę przyznać, że mimo pozytywnych recenzji tej książki, podchodziłam do niej z pewną nieufnością. Nie chciało mi się wierzyć, że można napisać książkę o księdzu, która nie byłaby zjadliwym atakiem lub czymś w rodzaju hagiografii. Tak już zwykle u nas w kraju jest, nie tylko w odniesieniu do kwestii związanych z Kościołem: od ściany do ściany, zero umiarkowanego podejścia i tolerancji. Ale Maciej Grabski zaskoczył mnie bardzo pozytywnie. Perypetie księdza Rafała czyta się z dużą przyjemnością, książka nie nudzi, a jednocześnie budzi pozytywne emocje. Powie ktoś, eeee tam taka bajeczka… Może i bajeczka, ale niepozbawiona wielu ciekawych spostrzeżeń i uwag.
Weźmy na przykład tytułowego bohatera. Na pierwszy rzut oka wydaje się on bohaterem bez skazy. Pomaga swoim parafianom, jak może, prowadzi skromny tryb życia, rozwikłuje wiele kłótni, nawet tych zastarzałych i zapiekłych, swoim koncyliacyjnym podejściem gasi wiele sporów w zarodku. Jest to człowiek nietuzinkowy, skończył studia muzyczne, przeżył kilka związków z kobietami w młodości, zaznał trochę prawdziwego życia. I choć tak wiele dobrego czyni dla poprawy życia i stosunków międzyludzkich w swojej parafii, nie umie ułożyć swoich stosunków z ojcem reagując nerwowo i nadmiernie emocjonalnie. Spokój który tak bardzo pomaga mu w kontaktach z wiernymi, opuszcza go, gdy dochodzi do kontaktu z ojcem…

W trakcie lektury czytelnik może również zmienić zdanie o niektórych bohaterach powieści, którzy swoim zachowaniem pokazują, że w rzeczywistości nie są oni takimi, jakimi się wydawali na początku książki. Mnie na przykład uderzyła zmiana zachowania księdza Witolda, wydawałoby się, że idealnego materiału na postać pozytywną. Z kolei poprzednik księdza Rafała początkowo wydaje nam się prostodusznym i tradycyjnym księdzem proboszczem z wszystkimi negatywnymi cechami. W wielu aspektach tak rzeczywiście jest, ale już wkrótce uświadamiamy sobie, że była to nietuzinkowa osobowość o wielu talentach i bogatym życiu wewnętrznym. Tego na pewno nie spodziewalibyśmy się po prowincjonalnym księdzu.

Tak więc mimo pozornej sielskości Gródka problemy, które napotyka proboszcz Rafał, są typowe i dla wsi, i dla miasta. Życie społeczności wiejskiej, choć w skali mikro, odzwierciedla konflikty i kłopoty, które zdarzyć się mogą wszędzie. Ksiądz Rafał stara się jednak zażegnać spory i wprowadzić spokój i zbiorową pracę u podstaw

Książkę czytało mi się świetnie. Jest bardzo dobrze napisana, nie ma dłużyzn, a i perypetie bohaterów potrafią zaciekawić. Biorąc pod uwagę, że książka ta, napisana pod wpływem dyskusji autora z przyjaciółmi, jest pierwszą w dorobku Macieja Grabskiego, świadczy ona naprawdę dobrze o umiejętnościach pisarskich jej twórcy. W moim przekonaniu jest to książka dla wszystkich, chociaż dla wielu osób, zwłaszcza tych negatywnie nastawionych do Kościoła, obraz wykreowany w powieści i tak będzie zbyt sielankowy i nierzeczywisty. Zachęcam jednak wszystkich do lektury, to naprawdę niezła książka.




Maciej Grabski (ur. 1968), krakowianin, historyk sztuki z wykształcenia i zamiłowania. Rzeczoznawca w zakresie ochrony zabytków, biegły sądowy, okresowo również tłumacz i konsultant w dziedzinie nowych mediów. Mimo licznych namów, w swoim dotychczasowym pisarstwie ograniczał się, prócz przekładów, wyłącznie do artykułów fachowych. Uległ dopiero w 2009 roku, skłoniony do napisania Księdza Rafała. O swojej książce mówi tu.
Źródło zdjęcia
 

Moja ocena: 5 / 6


Autor: Maciej Grabski
Wydawnictwo: Znak
Rok wydania: 2010
Liczba stron: 364

8 komentarzy:

  1. Dobra polska powieść o księdzu? Traktująca głównego bohatera obiektywnie? Zachęciłaś mnie:) Jak kiedyś będę miała okazję to na pewno przeczytam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wiele osób zapewne nie uzna tej książki za superobiektywną :), ale jest naprawdę dobrze napisana i warto się z nią zapoznać.

      Usuń
  2. Ja także spotkałam się z wieloma bardzo pozytywnymi opiniami o tej książce, które pewne podejrzenia we mnie wzbudziły. Nie miałam okazji sięgnąć po lekturę, jednak jeśli się taka nadarzy, to z chęcią sprawdzę, czy i mnie by się spodobała.
    Oby dobry debiut autora nie okazał się sukcesem nie do powtórzenia, jak to niekiedy bywało... ;-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Podobno druga część "Księdza Rafała" jest równie dobra, jeśli nie lepsza (jak sądzi niżej komentująca;)), a więc można chyba sięgać po nią bez obaw. :)

      Usuń
  3. Karolina, druga część jeszcze lepsza! Ciekawe, kiedy będzie trzecia :) Fajna rozmowa z autorem jest na biblionetka.pl. Pozdrawiam miłośników księdza Rafała! Aśka

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Twoje opinia o drugiej częśći książki jest bardzo zachęcająca. Również dołączam się do pozdrowień. :)

      Usuń
  4. Cieszę się, że książka jest tak dobra, ponieważ mam ją w planach. Trochę obawiałam się, że będzie zbyt sielska, ale z Twojej recenzji wnioskuję, że będzie w sam raz :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. "W sam raz" to bardzo dobre określenie. :) Mam nadzieję, że "Ksiądz Rafał" Cię nie zawiedzie. :)

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...