Aleksander Fredro (20.06.1793 - 15.07.1876) Źródło zdjęcia |
"Nie ludzie nami rządzą, lecz własne słabości"
Aleksander Fredro
Aleksander hrabia Fredro, komediopisarz, bajkopisarz, poeta, żył długo i życie miał niesłychanie barwne. Urodził się w zamożnej rodzinie szlacheckiej. Młodość miał bujną. Jako 16-letni chłopak wstąpił do armii napoleońskiej Księstwa Warszawskiego i wędrował z nią przez 6 lat - aż do upadku Cesarstwa. Za swoje zasługi wojenne został odznaczony złotym krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Legii Honorowej. Armię opuścił w 1815 i osiadł w Bieńkowej Wiszni, majątku niedaleko Lwowa.
Około 1817 poznał Zofię hr. Skarbkową, z domu Jabłonowską, i zakochał się na całe życie. Para zakochanych czekała na ślub ponad 10 lat. Tak długi okres oczekiwania spowodowany był głównie oporem rodziny Jabłonowskich. Ale zawarte w 1828 małżeństwo było bardzo szczęśliwe.
Fredro brał czynny udział w społecznym życiu ziemiaństwa, po 1831 reprezentował jego interesy w galicyjskim Sejmie Stanowym. W okresie Wiosny Ludów został oskarżony o zdradę stanu za wystąpienia przeciw Austrii. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, od 1873 członkiem Akademii Umiejętności. Ostatnie lata życia spędził we Lwowie, którego był honorowym obywatelem.
Dzisiaj najbardziej znany jest Fredro - komediopisarz, ale jest on też autorem znakomitego pamiętnika "Trzy po trzy", w którym snuje w nim wspomnienia głównie ze swojej wojskowej młodości, ale też wraca pamięcią do dzieciństwa. Pamiętnik jest nieocenionym źródłem wiedzy o epoce i samym autorze. Pisał też opowiadania, wiersze i poematy. Szczególne miejsce zajmują jego bajki, które weszły do powszechnego obiegu i często nawet nie pamiętamy, kto był ich autorem ("Osiołkowi w żłoby dano", "Małpa w kąpieli", "Paweł i Gaweł"). Jego pisarstwo weszło zresztą do języka potocznego, czasem nie zdajemy sobie sprawy, że "mówimy Fredrą" ("wolnoć Tomku w swoim domku", "jak ty komu, tak on tobie", "szanuj zdrowie należycie, bo jak umrzesz, stracisz życie", "jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby").
Humor Fredry był zazwyczaj dość łagodny, a wyrozumiałość dla przywar bliźnich - znaczna. Fredro bawił się pisząc swoje komedie i chciał bawić widza teatralnego. To stało się powodem ataków. W epoce romantyzmu i pozytywizmu, ktoś, kto nie chciał dawać świadectwa i pobudzać uczuć patriotycznych, był trudny do zaakceptowania. Zarzucano mu drugorzędny talent, uleganie wzorcom francuskim i niemoralność. Komentatorzy Fredry często tłumaczą tym atakiem kilkunastoletnią przerwę w jego twórczości. Po roku 1854 znów zaczął pisać, ale tylko do szuflady.
Najlepsze i najbardziej do dziś znane sztuki powstały w pierwszym okresie twórczości, do najwybitniejszych należą: Mąż i żona (1822), Cudzoziemszczyzna (1824), Damy i huzary (1825), Pan Jowialski (1832), Zemsta (1833), Śluby panieńskie czyli magnetyzm serca (1833), Dożywocie (1835). Źródło
Aleksander Fredro
Aleksander hrabia Fredro, komediopisarz, bajkopisarz, poeta, żył długo i życie miał niesłychanie barwne. Urodził się w zamożnej rodzinie szlacheckiej. Młodość miał bujną. Jako 16-letni chłopak wstąpił do armii napoleońskiej Księstwa Warszawskiego i wędrował z nią przez 6 lat - aż do upadku Cesarstwa. Za swoje zasługi wojenne został odznaczony złotym krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Legii Honorowej. Armię opuścił w 1815 i osiadł w Bieńkowej Wiszni, majątku niedaleko Lwowa.
Około 1817 poznał Zofię hr. Skarbkową, z domu Jabłonowską, i zakochał się na całe życie. Para zakochanych czekała na ślub ponad 10 lat. Tak długi okres oczekiwania spowodowany był głównie oporem rodziny Jabłonowskich. Ale zawarte w 1828 małżeństwo było bardzo szczęśliwe.
Fredro brał czynny udział w społecznym życiu ziemiaństwa, po 1831 reprezentował jego interesy w galicyjskim Sejmie Stanowym. W okresie Wiosny Ludów został oskarżony o zdradę stanu za wystąpienia przeciw Austrii. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, od 1873 członkiem Akademii Umiejętności. Ostatnie lata życia spędził we Lwowie, którego był honorowym obywatelem.
Dzisiaj najbardziej znany jest Fredro - komediopisarz, ale jest on też autorem znakomitego pamiętnika "Trzy po trzy", w którym snuje w nim wspomnienia głównie ze swojej wojskowej młodości, ale też wraca pamięcią do dzieciństwa. Pamiętnik jest nieocenionym źródłem wiedzy o epoce i samym autorze. Pisał też opowiadania, wiersze i poematy. Szczególne miejsce zajmują jego bajki, które weszły do powszechnego obiegu i często nawet nie pamiętamy, kto był ich autorem ("Osiołkowi w żłoby dano", "Małpa w kąpieli", "Paweł i Gaweł"). Jego pisarstwo weszło zresztą do języka potocznego, czasem nie zdajemy sobie sprawy, że "mówimy Fredrą" ("wolnoć Tomku w swoim domku", "jak ty komu, tak on tobie", "szanuj zdrowie należycie, bo jak umrzesz, stracisz życie", "jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby").
Humor Fredry był zazwyczaj dość łagodny, a wyrozumiałość dla przywar bliźnich - znaczna. Fredro bawił się pisząc swoje komedie i chciał bawić widza teatralnego. To stało się powodem ataków. W epoce romantyzmu i pozytywizmu, ktoś, kto nie chciał dawać świadectwa i pobudzać uczuć patriotycznych, był trudny do zaakceptowania. Zarzucano mu drugorzędny talent, uleganie wzorcom francuskim i niemoralność. Komentatorzy Fredry często tłumaczą tym atakiem kilkunastoletnią przerwę w jego twórczości. Po roku 1854 znów zaczął pisać, ale tylko do szuflady.
Najlepsze i najbardziej do dziś znane sztuki powstały w pierwszym okresie twórczości, do najwybitniejszych należą: Mąż i żona (1822), Cudzoziemszczyzna (1824), Damy i huzary (1825), Pan Jowialski (1832), Zemsta (1833), Śluby panieńskie czyli magnetyzm serca (1833), Dożywocie (1835). Źródło
* * *
W jednym z wcześniejszych wpisów wspomniałam, że pojawia się w naszym otoczeniu coraz więcej przedsięwzięć promujących czytelnictwo lub upamiętniających naszych twórców w niebanalny i atrakcyjny sposób. Rocznica urodzin Aleksandra Fredry jest również tematem dzisiejszej wieczornej gry miejskiej pod nazwą „Wszyscy grają Fredrę”, której organizatorem jest Dom Komedii Aleksandra Fredry.
Aby wziąć udział w dzisiejszej grze, konieczna jest wcześniejsza rejestracja na: http://www.gamesdevelopment.pl/wszyscy-graja-fredre/
Początek gry: czwartek, 20 czerwca o 19:00 w Warszawie.
Miejsce startu to tajemnica… żeby je poznać trzeba odpowiedzieć na pytanie:
Kto gdzie mieszkał?
a) Paweł na górze, Gaweł na dole
b) Gaweł na górze, Paweł na dole
c) Mieszkali w szeregowcu, ich relacje były horyzontalne
Odpowiedzi i rejestracja na kontakt@gamesdevelopment.pl
Na graczy czekają nagrody!
Gracze startują w miejscu poznanym podczas rejestracji (aby je poznać trzeba odpowiedzieć na pytanie ze strony wydarzenia) i przemieszczają się z jednego punktu do drugiego. Na każdym realizują zadania, dzięki którym otrzymują instrukcję o lokalizacji kolejnych punktów. Przystanki na drodze graczy zostały przygotowane przez warszawskich aktorów i teatry, m.in. Teatr Improwizowany Klancyk, Stowarzyszenie Praktyków Dramy Stopklatka, Teatr Baj, Fundację PERFORM, Fundację Sztuka Ciała, Performerię Warszawy, Teatr Parabuch.
Aby wziąć udział w dzisiejszej grze, konieczna jest wcześniejsza rejestracja na: http://www.gamesdevelopment.pl/wszyscy-graja-fredre/
Początek gry: czwartek, 20 czerwca o 19:00 w Warszawie.
Miejsce startu to tajemnica… żeby je poznać trzeba odpowiedzieć na pytanie:
Kto gdzie mieszkał?
a) Paweł na górze, Gaweł na dole
b) Gaweł na górze, Paweł na dole
c) Mieszkali w szeregowcu, ich relacje były horyzontalne
Odpowiedzi i rejestracja na kontakt@gamesdevelopment.pl
Na graczy czekają nagrody!
Gracze startują w miejscu poznanym podczas rejestracji (aby je poznać trzeba odpowiedzieć na pytanie ze strony wydarzenia) i przemieszczają się z jednego punktu do drugiego. Na każdym realizują zadania, dzięki którym otrzymują instrukcję o lokalizacji kolejnych punktów. Przystanki na drodze graczy zostały przygotowane przez warszawskich aktorów i teatry, m.in. Teatr Improwizowany Klancyk, Stowarzyszenie Praktyków Dramy Stopklatka, Teatr Baj, Fundację PERFORM, Fundację Sztuka Ciała, Performerię Warszawy, Teatr Parabuch.
Gra „Wszyscy grają Fredrę” będzie okazją do poznania znanych i nieodkrytych dzieł komediopisarza w interpretacji aktorów warszawskich teatrów młodego i starszego pokolenia. Gra miejska to jednak coś więcej niż spektakl. Gracze będą uczestniczyć w serii epizodów, będą wykonywać zadania i wejdą w interakcję z tekstami i aktorami.
Bardzo mnie ciekawi, czy to przedsięwzięcie na cześć Aleksandra Fredry okaże się popularne. Oby więcej takich przedsięwzięć pokazujących, że twórczość naszych klasyków nadal potrafi nas zaciekawić i zachwycić!
Niezwykła postać, niezwykła twórczość
OdpowiedzUsuńFredro świetnym pisarzem był. Ja przymierzam się do jego pamiętnika od dawna, ale wciąż brakuje czasu:(
OdpowiedzUsuńZawsze również mnie interesowała ta druga strona humorystycznej twórczości Fredry, skrzętnie ukrywana przed młodzieżą, czyli obraźliwe, wulgarne i dość prostackie wiersze, fraszki i "poematy". Wszak to jego posądza się o napisanie "XIII księgi Pana Tadeusza. Noc poślubna Tadeusza i Zosi":)
Pamiętników Fredry niestety nie czytałam, ale chyba warto je poznać. O swawolnych wierszykach też co nieco słyszałam ;)
Usuń