Zainspirowana komentarzem Magdaleny Bioggraff pod poprzednim postem postanowiłam przyjrzeć się kwestii obecności wizerunków kobiet na polskich banknotach. Było to możliwe dzięki stronie http://banknotypolskie.pl, gdzie odnalazłam pokaźny zbiór kopii polskich banknotów z ostatniego stulecia.
Po krótkiej analizie wniosek może być tylko jeden: nie jest dobrze. Na banknotach przedwojennych, o dziwo, znalazły się trzy panie:
Jadwiga Andegaweńska
 |
| Marka polska - 1919 r. |
Dobrawa, żona Mieszka I
 |
| Banknot 2 złotowy z 1930 r. |
Emilia Plater
 |
| Banknot 20-złotowy z 1931 r. |
 |
| Banknot 20-złotowy z 1936 r. |
Po wojnie zaś jedynie Maria Skłodowska – Curie została uwieczniona dwukrotnie. Na banknocie 20 000 zł. (przed denominacją w 1995 r.) i na 20-złotowym banknocie pamiątkowym z 2011 r. wydanym z okazji 100 rocznicy otrzymania przez nią nagrody Nobla.
 |
| Banknot z 1989 r. |
 |
| Banknot kolekcjonerski wydany w 2011 r. Źródło zdjęcia |
Dwa projekty banknotów z naszymi władczyniami – królową Jadwigą i Barbarą Radziwiłłówną - nie doczekały się realizacji. A były to – moim zdaniem - całkiem udane projekty. Zobaczcie zresztą sami:
 |
| Źródło zdjęcia |
Trzeba jednak przyznać, że Anglia, której literatura roi się od słynnych pisarek (Jane Austen, Charlotte Bronte, Emily Bronte, George Elliott, Elizabeth Gaskell, Mary Wollstonecraft, Virginia Woolf etc.), również nie rozpieszcza swoich obywateli jeśli chodzi o uhonorowanie tych pań na swoich banknotach. Jane Austen, której wizerunek ozdobi banknoty 10-funtowe w 2016 r., będzie pierwszą pisarką i zaledwie trzecią kobietą, która się na nich znajdzie.
Z ciekawości sprawdziłam wizerunki na banknotach szwedzkich, norweskich i czeskich i tam sytuacja jest dużo lepsza pod względem obecności wizerunków kobiet na banknotach. W Norwegii spośród pięciu rodzajów banknotów, na dwóch są uwiecznione kobiety:
Sigrid Undset - pisarka
 |
| Źródło zdjęcia |
Kirsten Flagstad - śpiewaczka operowa
 |
| Źródło zdjęcia |
W Szwecji proporcje są identyczne, na pięć rodzajów banknotów, na dwóch widnieją wizerunki pań: Selma Lagerlof i Jenny Lind, śpiewaczka operowa. W Republice Czeskiej zaś, na sześć rodzajów banknotów, na dwóch uwiecznione są kobiety: Bozena Nemcova, pisarka, i Emmy Destinn, śpiewaczka operowa. Jak widać w tych trzech przypadkowo wybranych przeze mnie krajach dobór kobiet na banknoty dotyczył jedynie dwóch profesji. :)
Na polskich banknotach znalazło się do tej pory kilku pisarzy, ale żadna z naszych pisarek nie dostąpiła takiego zaszczytu. W tym kontekście przychodzą mi na myśl Eliza Orzeszkowa, Maria Konopnicka, Maria Dąbrowska. Czy macie jeszcze inne propozycje do rozważenia przez naszych decydentów?
Ilu rzeczy się dowiedziałam!
OdpowiedzUsuńBanknoty z Barbarą Radziwiłłówną i Jadwigą bardzo ciekawie wyglądają. Szkoda, że ostały się jedynie jako projekty.
Może kiedyś ktoś weźmie pod uwagę jeszcze Irenę Sendlerową czy Wisławę Szymborską?
Twoje pytanie skłoniło mnie do tych poszukiwań :)
UsuńIrena Sendlerowa i Wisława Szymborska to dobre kandydatki. Musiałaby się chyba jednak zmienić koncepcja doboru wizerunków. Póki co, seria nazywa się "Władcy Polski", więc największe szanse ma chyba królowa Jadwiga :)
Przeglądając polskie banknoty zastanowiło mnie, że nigdzie nie został uwieczniony Adam Mickiewicz, a Juliusz Słowacki pojawił się jedynie na pamiątkowym banknocie. A obaj przecież należą do grona narodowych wieszczów...
Mickiewicz był kiedyś na monecie, to było 10 zł. Mam chyba nawet w domu zostawioną "na pamiątkę".
OdpowiedzUsuńA Słowacki ... był na banknocie kolekcjonerskim.
Monety kolekcjonerskie NBP też przejrzałam :) One rzeczywiście odzwierciedlają wszelkie "okrągłe" rocznice. Znalazł się na nich i Norwid, i Herbert, i Conrad. Z banknotami jest trudniej, gdyż proces ich tworzenia, aprobowania jest dłuższy. No i jak jest już przyjęta koncepcja serii, to chyba dość trudno ją zmienić.
UsuńWłaśnie się zastanawiałam jak sytuacja u nas wygląda, po obejrzeniu wiadomości o zwycięskiej drodze na banknot Jane Austen :). Wydaje mi się ze ta nieobecność kobiet na polskich banknotach wiele mówi o rzeczywistym poziomie równouprawnienia w naszym kraju.
OdpowiedzUsuńZapewne masz rację. Może nie zdziwiłam się, że nie ma kobiety na banknotach serii "Władcy Polski", bo tu w grę wchodzi chyba tylko Jadwiga i Anna Jagiellonka :) Bardziej zdziwiłam się, że w serii "Wielcy Polacy" była tylko jedna kobieta. W Anglii (bo w Szkocji banknoty są jeszcze inne) skutek przyniosła presja obywatelska, ale u nas to chyba nie jest "nośny" temat.
Usuń