czwartek, 29 listopada 2012

"Oto dziś dzień krwi i chwały..."




Noc listopadowa
Źródło zdjęcia



"Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Idźmy, a piersi wasze niech będą Termopilami dla wrogów.”

Takimi słowami zwrócił się do swoich kolegów Piotr Wysocki, przywódca spisku podchorążych, wieczorem 29 listopada 1830 r., wyprowadzając ich na miejsce zbiórki pod pomnikiem Jana III Sobieskiego w Łazienkach przed atakiem na Belweder, w którym rezydował znienawidzony przez wojsko Wielki Książę Konstanty. 24 spiskowców opanowało pałac, ale wielki książę uciekł i tym samym główny cel uczestników tej akcji zbrojnej nie został osiągnięty. Z rąk powstańców zginęło jednak sześciu sprzeciwiających się powstaniu generałów.

Te wydarzenia zapoczątkowały powstanie listopadowe 1830 - 31. Doszło ono do skutku z powodu łamania przez Rosjan konstytucji Królestwa Polskiego z 1815 r., a swym zasięgiem objęło Królestwo Polskie, Litwę, a także część Ukrainy i Białorusi. Istotną rolę w powstaniu, jeśli chodzi o działania zbrojne odegrał gen. Józef Chłopicki, pierwszy powstańczy dyktator. Talent wojskowy pokazał również gen. Ignacy Prądzyński. W czasie powstania doszło do wielu starć zbrojnych, do najsłynniejszych należą bitwy pod Stoczkiem, Olszynką Grochowską, Iganiami,

Decydującym starciem była obrona Warszawy. Armia polska skoncentrowała swe siły, ciągle napływali także nowi ochotnicy. 6 września 1831 r. roku rozpoczął się szturm na Warszawę. Niestety, miasto skapitulowało, a wraz z tym upadło powstanie listopadowe, dokładnie 21 października 1831 r..  

Powstanie listopadowe było ważnym zrywem narodowym, które jako jedyne do 1918 r. miało szanse powodzenia (pomijam tu powstanie wielkopolskie z 1806 r., gdyż uwarunkowania geopolityczne były zupełnie inne), również z uwagi na sprzyjającą sytuację międzynarodową (powstanie belgijskie, pozytywny stosunek zagranicznej opinii publicznej wobec powstańców). Niemniej jednak, przewaga militarna Rosji i nieudolne dowództwo wojskowe i polityczne przyczyniło się do niepowodzenia, co pociągnęło za sobą dalsze represje wobec ludności polskiej ze strony rosyjskiego zaborcy. 

Piotr Wysocki (1797-1875)
Źródło zdjęcia

Niestety, nie udało się wtedy wywalczyć wolności, ale trzeba pamiętać o tym narodowym zrywie i jego bohaterach. Bardzo tragicznie ułożyły się losy Piotra Wysockiego, inicjatora Powstania, który po jego zakończeniu znalazł się w niewoli rosyjskiej. Trzykrotnie był skazywany na śmierć. Ostatecznie został zesłany na 20 lat ciężkich robót. Po nieudanej próbie ucieczki skazano go na 1500 batów oraz katorżniczą pracę w kopalni miedzi. W 1857 r. wrócił do rodzinnej Warki na mocy amnestii carskiej. Otrzymał jednak zakaz zbliżania się do Warszawy. Żył samotnie, poświęcił się pracom historycznym, napisał "Pamiętnik". Zmarł w 1875 r. 


Dziś powstanie listopadowe upamiętnia Dzień Podchorążego.

W najnowszym numerze „Uważam Rze Historia” można zapoznać się z ciekawym artykułem opisującym eskapadę trzech szwedzkich lekarzy, ochotników, którzy postanowili dołączyć do Powstania. Z artykułu tego możemy również się dowiedzieć, iż szwedzka opinia publiczna jednoznacznie opowiedziała się przeciw Rosji i mocno kibicowała walce Polaków.
 
Poniżej przypominam „Warszawiankę”, piękną pieśń powstania listopadowego, która była jedną z poważniejszych kandydatek do miana polskiego hymnu.
 

 
 
* * *

Dodatkowo zamieszczam informacje o dwóch wydarzeniach, o których zapewne wszystkie mole książkowe dawno wiedzą. :)

Dzisiaj rozpoczynają się w Warszawie XXI Targi Książki Historycznej, wydarzenie obowiązkowe dla wszystkich pasjonatów historii. Targi potrwają do niedzieli, 2 grudnia. Klikając w banerek traficie na stronę internetową Targów z dokładnymi informacjami o programie, spotkaniach autorskich i wielu dodatkowych atrakcjach.

 
 


Kolejnym wydarzeniem promującym czytelnictwo jest również II Salon Ciekawej Książki, który odbędzie się w Łodzi w dniach 7-9 grudnia br. Dokładne informacje o programie i imprezach towarzyszących znajdziecie tu .


Jak widać sporo się dzieje w światku czytelniczym. :)

10 komentarzy:

  1. Ostatnio znalazłam stronę internetową z dziennikami z powstania listopadowego http://dziennikipowstania.pl/ i również bardzo chętnie podczytuje Uważam Rze Historię, kilka tygodni temu dostałam stosik starych numerów:).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tej strony nie znałam. Dziękuję za linka! Ja z kolei pogę podać adres strony utworzonej z okazji 180 rocznicy wybuchu powstania z dokładnymi informacjami o tym zrywie narodowym:
      http://powstanielistopadowe.com/
      Ja też czytuję "Uważam Rze Historię". Fajne jest to, że można sobie czytać artykuły nawet parę tygodni czy miesięcy od ukazania się artykułu i nie ma się poczucia braku aktualności :)

      Usuń
  2. Świetny post przypomnieniowy.
    Ciekawa jestem co media przygotowały na ten dzień - może chociaż tvp Historia?)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki. :)
      Oj nie wiem, czy w mediach coś będzie szczególnego nt. tej rocznicy. Ale może będzie jakaś rekonstrukcja wydarzeń, bo kołacze mi się po głowie, że rok lub dwa lata temu coś takiego zorganizowano.

      Usuń
  3. Fakt, pięknie napisane! A ja zapomniałam, jakoś nie mam głowy do rocznic. Dzięki za przypomnienie!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję :)
      Z reguły pamiętam o rocznicach najważniejszych wydarzeń historycznych ale jest ich tak dużo, że nie da się wszystkich spamiętać. Dobrze, że jest internet :)

      Usuń
  4. Bardzo lubię tę pieśń. Pamiętam lekcje polskiego, na których przy świecach i zaciągniętych zasłonach (robiąc nastrój) organizowaliśmy podczas zajęć wieczór poezji patriotycznej. Dziś rzeczywiście mnie się mówi o historycznych, ważnych dla naszego Narodu datach i choć jestem przeciwniczką szafowania słowem patriota, ojczyzna, naród to takie daty powinno się pamiętać.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Powiem szczerze, że "Warszawianka" przypomina mi nieco "Marsyliankę" swoją wojowniczością i bojowym nastrojem.
      Mam wrażenie, że daty powstań narodowych są nieco zapomniane. A szkoda. Przecież tym, którzy w nich walczyli i ginęli należy się nasza pamięć. Choć tyle.

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...