sobota, 6 lipca 2013

Najlepsze 10 fraz kończących książkę według Guardiana :)


Źródło zdjęcia
 
Natknęłam się ostatnio na nietypowy, ale dość intrygujący ranking zamieszczony w Guardianie w 2012r. Dotyczy on listy 10 najlepszych fraz/zdań kończących książkę (The 10 best… closing lines of books). Przyznam, że w swojej ocenie książki nigdy nie zastanawiałam się nad tym aspektem treści. Jeśli już, to większe wrażenie robiły na mnie początkowe akapity, ale nigdy tych początkowych czy ostatnich zdań sobie nie wynotowywałam. To nietypowe spojrzenie autora tekstu zafrapowało mnie do tego stopnia, że postanowiłam przedstawić Wam tę listę, choć siłą rzeczy jest ona bardzo subiektywna i ograniczona do literatury angielskojęzycznej.

Ponieważ z dziesięciu niżej wymienionych książek posiadałam w swojej biblioteczce jedynie „Wichrowe wzgórza”, przedstawienie tej listy w wersji dwujęzycznej jest możliwe dzięki pomocy moich nieocenionych kolegów blogerów: Zacofanego w lekturze, Zbyszka i - last but not least - Marlowa, którym się nisko kłaniam. Nie do przecenienia była też pomoc jednej z Pań z biblioteki nr 24 w Warszawie, która spisała dla mnie stosowne fragmenty dwóch ostatnich książek i przesłała je e-mailem na moją prośbę. Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim za pomoc i życzliwość w spełnieniu raczej nietypowej prośby. ;)


A oto ranking Guardiana :

Francis Scott Fitzgerald, Wielki Gatsby (The Great Gatsby)

"So we beat on, boats against the current, borne back ceaselessly into the past."

„Tak oto dążymy naprzód, kierując łodzie pod prąd, który nieustannie znosi nas w przeszłość.” (tłum. Ariadna Demkowska-Bohdziewicz, KIW 1990)


"Wiosłujemy więc dalej, na przekór nurtowi, bez ustanku spychani w przeszłość". (tłum. Jacek Dehnel)

 
James Joyce, Ulisses (Ulysses)

"I was a Flower of the mountain yes when I put the rose in my hair like the Andalusian girls used or shall I wear a red yes and how he kissed me under the Moorish wall and I thought well as well him as another… then he asked me would I yes to say yes my mountain flower and first I put my arms around him yes and drew him down to me so he could feel my breasts all perfume yes and his heart was going like mad and yes I said yes I will Yes."

 „(...) byłam Kwiatem górskim tak kiedy wpięłam różę we włosy jak to robiły  andaluzyjskie dziewczyny a może lepiej mieć czerwoną tak i o tym jak całował  mnie pod Mauretańskim murem i pomyślałam cóż może być tak samo dobrze on jak  inny i wtedy poprosiłam go oczyma żeby poprosił znowu tak a wtedy on  poprosił mnie czy ja tak powiem tak mój kwiecie górski i najpierw objęłam go  ramionami tak i przyciągnęłam go w dół ku sobie tak że mógł uczuć moje  piersi pachnące tak a serce biło mu jak szalone i tak powiedziałam tak chcę  Tak.” (tłum. Maciej Słomczyński), Zielona Sowa, cop. 2000)


George Eliot, Miasteczko Middlemarch (Middlemarch)

"But the effect of her being on those around her was incalculably diffusive: for the growing good of the world is partly dependent on unhistoric acts; and that things are not so ill with you and me as they might have been is half owing to the number who lived faithfully a hidden life, and rest in unvisited tombs."

„Lecz fakt jej istnienia zaznaczył się na wszystkich wokół w sposób niepoliczony: rosnące bowiem dobro na tym świecie jest po części rezultatem zdarzeń zwykłych, nie historycznych, i to, że z tobą i ze mną nie jest tak źle, jakby mogło być, jest w połowie zasługą tych, którzy wiernie przeżyli swoje życie w cieniu i spoczywają w nieodwiedzanych grobach.” (tłum. Anna Przedpełska-Trzeciakowska, Prószyński b.d.)


 Joseph Conrad, Jądro ciemności (Heart of Darkness)

"The offing was barred by a black bank of clouds, and the tranquil waterway leading to the uttermost ends of the earth flowed sombre under an overcast sky – seemed to lead into the heart of an immense darkness."

 
"Otwarte morze było zagrodzone czarną ławą chmur, a spokojny wodny szlak, wiodący do najdalszych krańców ziemi, ciągnął się mroczny, pod zasępionym niebem, zdając się prowadzić do jądra niezmierzonej ciemności." (tłum. Aniela Zagórska, wyd. 2006).

Mark Twain, Przygody Hucka Finna (The Adventures of Huckleberry Finn)

"But I reckon I got to light out for the Territory ahead of the rest, because Aunt Sally she's going to adopt me and sivilize me and I can't stand it. I been there before."

„Ale myślę, że będę musiał zwiać do puszczy wcześniej niż JIm i Tomek, bo ciotka Sally postanowila mnie zaadoptować i ucywilizować, a ja tego nie wytrzymam. Wiem już, czym to pachnie.” (tłum. Krystyna Tarnowska, Iskry, 1956)


Virginia Woolf, Do latarni morskiej (To the Lighthouse)
 
"Yes, she thought, laying down her brush in extreme fatigue, I have had my vision."

„Odkładając pędzel z ostatecznym wyczerpaniem, pomyślała: Przeżyłam swoją
wizję.” (tłum. Krzysztof Klinger, Czytelnik, 2005).


Joseph Heller, Paragraf 22 (Catch-22)

"The knife came down, missing him by inches, and he took off."

„Nóż chybił o włos i Yossarian ruszył w drogę.” (tłum. Lech Jęczmyk, PIW 1993)


Vladimir Nabokov, Pamięci, przemów (Speak Memory)

"There, in front of us, where a broken row of houses stood between us and the harbour, and where the eye encountered all sorts of stratagems, such as pale-blue and pink underwear cakewalking on a clothesline, or a lady's bicycle and a striped cat oddly sharing a rudimentary balcony of cast iron, it was most satisfying to make out among the jumbled angles of roofs and walls, a splendid ship's funnel, showing from behind the clothesline as something in a scrambled picture – Find What the Sailor Has Hidden – that the finder cannot unsee once it has been seen."

"Na horyzoncie, tam gdzie przerywany rząd domów dzielił nas od portu, gdzie oko napotykało przeróżne pułapki, takie jak bladoniebieska i różowa bielizna pląsająca na sznurze albo rower damka oraz pręgowany kot, zadziwiająco sąsiadujące ze sobą na szczątkowym balkonie z żelaza, wyłuskaliśmy z wielką satysfakcją wzrokiem, pośród stłoczonych kantów dachów i murów, wspaniały komin statku wyłaniający się zza sznura do bielizny niczym szczegół na zagmatwanym obrazku - "Znajdź to, co ukrył marynarz" - którego nie można przestać widzieć, gdy się raz zobaczyło." (przełożyła Anna Kołyszko, 2004).
 
Emily Bronte, Wichrowe wzgórza (Wuthering Heights)

"I lingered round them, under that benign sky; watched the moths fluttering among the heath, and hare-bells; listened to the soft wind breathing through the grass; and wondered how any one could ever imagine unquiet slumbers for the sleepers in that quiet earth."

„Patrzyłem na ćmy krążące wśród wrzosów i dzwonków leśnych, słuchałem miękkiego poszumu wiatru wśród traw i myślałem, że nic już chyba nie mąci spokojnego snu tym, co spoczywają w tej cichej ziemi.” (tłum. Janina Sujkowska, Ossolineum, 1990)
 
Beatrix Potter, Samuel Baczko albo zawijany pudding (The Tale of Samuel Whiskers) 
 

"But Tom Kitten has always been afraid of a rat; he never durst face anything bigger than – A Mouse."

 
"A Tomek Kociak od tej pory zawsze bał się szczurów; nigdy nie ośmielił się stawić czoło niczemu, co było większe od - myszki." (tłum. Małgorzata Musierowicz przy współpracy J.M. Stokłosy, 2000)

 Przyznam, że nie szukałam tłumaczenia tej ostatniej frazy, gdyż nie podejrzewałam nikogo z moich znajomych realnych i blogowych o posiadanie opowieści Beatrix Potter, ale - jak się okazało - nie doceniłam Was :) Marlow i Kasia  mają w swoich zbiorach "Powiastki Beatrix Potter" i dzięki temu również i ten cytat może również zostać zaprezentowany w wersji dwujęzycznej. :)

Mimo wszystko, te ostatnie zdania nie mają raczej dla mnie znaczenia, liczy się wrażenie, jakie książka na mnie zrobiła, a generalnie to zasługa całości tekstu, a nie wyrwanych zdań. Niemniej jednak, taki mocny akcent na koniec może być ważnym elementem odbioru książki, niejako utrwaleniem wrażeń z lektury.

Traktuję ten ranking Guardiana jako ciekawostkę, ale niosącą pewien potencjał do dyskusji. Czy zwracacie uwagę na zdania kończące bądź rozpoczynające daną książkę? Czy macie jakieś ulubione przykłady, z polskiej lub zagranicznej literatury? Ciekawa jestem Waszych opinii.

28 komentarzy:

  1. Też zwracam uwagę bardziej na początek, ważne jest mocne rozpoczęcie ;) Z książek, które wybrał Guardian czytałam tylko "Wichrowe wzgórza", "Jądro ciemności" i "Wielkiego Gatsby".

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Z tej listy czytałam jeszcze dawno temu Ulissesa, ale wspominam to jako mordęgę i w najbliższym czasie nie planuję powtórki :)

      Usuń
  2. Proszę, do jakiego fajnego zestawienia się przyczyniłem. Częściej pamiętam raczej pierwsze zdania niż ostatnie, poza końcówką "W Dolinie Muminków" (http://www.zacofany-w-lekturze.pl/2011/01/na-poczatek.html).
    W ramach bonusu Wielki Gatsby w przekładzie Jacka Dehnela:
    "Wiosłujemy więc dalej, na przekór nurtowi, bez ustanku spychani w przeszłość".

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się, że zestawienie Ci się podoba i jeszcze raz dziękuję za szybki odzew :) Drugą wersję tłumaczenia zaraz dopiszę :)

      Usuń
    2. Druga wersja znacznie lepsiejsza, czuję się wręcz zachęcona do lektury tego Dehnelowego przekładu.
      Oto co może uczynić ostatnie zdanie ;)

      Usuń
    3. Mnie też przekład Dehnela bardziej pasuje :)

      Usuń
  3. Ja również zwracam uwagę na początek

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie jestem więc osamotniona w swoich odczuciach ;)

      Usuń
  4. Bardzo ciekawe zestawienie, bo faktycznie częściej absorbuje nas "ta przeklęta pierwsza linijka". Aż zajrzałam do paru tomów na półce, żeby zobaczyć, jakim akordem kończą wielcy;) Bardzo lubię zaglądać na ostatnią stronę czytanych kryminałów:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może znajdziesz jakieś intrygujące przykłady zakończeń? Przyznam szczerze, że nie zdążyłam wczoraj pogrzebać w swoich książkach:)
      Nie jesteś odosobniona w zwyczaju zaglądania na ostatnie strony kryminałów. Mój mąż i przyjaciółka robią to samo i chociaż nieodmiennie zwracam im uwagę, że psują sobie przyjemność z lektury, nadal tak robią;)

      Usuń
    2. Poszukam:)
      I myślałam, że tylko ja jestem "mordercą" kryminałów!;)

      Usuń
  5. Co prawda podejrzenie o braku znajomości Beatrix Potter wśród Twoich znajomych (także blogowych) traktuję jako jawną prowokację ale niech będzie :-) - "A Tomek Kociak od tej pory zawsze bał się szczurów; nigdy nie ośmielił się stawić czoło niczemu, co było większe od - myszki." Tłumaczenie pochodzi z "Samuel Baczko albo zawijany pudding" w: "Powiastki Beatrix Potter", w przekładzie M. Musierowicz przy współpracy J.M. Stokłosy, Warszawa 2000.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No i tu mnie masz! Kojarzyłeś mi się zdecydowanie bardziej z Conradem niż z Potter, ale jak widać, kto pyta nie błądzi :) Dziękuję za cytat, który już zamieściłam wraz z pewnymi zmianami w notce ;)

      Usuń
    2. Na Marlowa, jak zwykle, można liczyć:)

      Usuń
    3. Co racja, to racja! :)

      Usuń
  6. Rewelacyjne zestawienie! Dzięki za przekłady, chociaż ja próbowałam sama najpierw pokombinować ;)Pozwoliłam sobie zaklinować twój post na moim fanpagu. Jeszcze raz wielkie dzięki.
    A ja najczęściej zwracam uwagę na wewnętrzne cytaty. Początek zawsze mi umyka :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się, że Ci się podoba ta lista. Z tłumaczeniami nie kombinowałam, bo byłoby chyba zbyt toporne, żeby oddać wagę słów (jestem tylko amatorem jeśli chodzi o tłumaczenia:))
      Mnie też najłatwiej przychodzi wynotowywanie cytatów ze środka i -przynajmniej do tej pory - nie przywiązywałam dużej wagi do początku i końca książki. Ale przyznam, że dzisiaj nawet przejrzałam parę książek pod kątem zakończeń i co poniektóre były naprawdę niezłe. Jak się zbiorę, to może parę wypiszę w którejś z kolejnych notek ;)

      Usuń
    2. Chyba też muszę spróbować - wrócić zwłaszcza do klasyków a może na przekór do błahych dzieł właśnie ;) Serdeczności :)

      Usuń
  7. Myślę, że ostatnie zdanie jest mimo wszystko bardzo ważne, bo to taka kropka nad i, zwieńczenie, wisienka na torcie i jeśli jest mocne, może silnie zakotwiczyć książkę w naszej pamięci. Bardzo się więc cieszę, że takie zestawienie powstało:) Najpiękniejsza z powyższych wydaje mi się końcówka "Gatsby'ego", najmocniejsze za to są zakończenia "Ulissesa" i "Do latarni morskiej". Tę drugą przy okazji chciałabym polecić uwadze wszystkich, bo jest to chyba trochę mniej znana powieść Virginii, ale absolutnie zachwycająca (przebija "Panią Dalloway", a nawet "Fale", moim zdaniem). Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Masz całkowitą rację i przyznaję, że po dotarciu do tej listy również zaczęłam się zastanawiać nad tym zagadnieniem. Postaram się zwracać większą uwagę na zakończenie książki, bo często ma ono wręcz symboliczny wydźwięk.
      "Gatsby" króluje, gdyż zakończenie jest nie tylko piękne, ale wieloznaczne i uniwersalne, ale pozostałe również zwracają uwagę.
      Dzięki za polecenie "Do latarni morskiej". "Pani Dalloway" zrobiła na mnie duże wrażenie, a "Dziennikami" Virginii jestem zachwycona.

      Usuń
  8. Z podanego zestawienia czytałam pięć pozycji, więc jest średnio :) Co do ostatniego zdania, to może nie tyle je pamiętam, co przyznaję, iż często zwracam na nie uwagę. Zdarzyło mi się kilka razy (niestety nie umiem podać przykładów), że to ostatnie zdanie zmieniało moje zdanie na temat książki (na lepsze). Bo jak pisze poprzedniczka było takim jej dopełnieniem- kropką nad i i tłumaczyło zamysł. Muszę w przyszłości zwrócić na to baczniejszą uwagę.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wynik masz świetny, a nie średni, moim skromnym zdaniem ;) Doszłam do podobnych wniosków i chyba będę uważniejsza w lekturze. Lubię wyłapywać ciekawe, niebanalne zdania, często je nawet zamieszczam w notkach, ale nie miałam zwyczaju koncentrować się na początku lub końcu, a to jednak ważne dla pisarzy, którym zależy na odpowiednim, trafiającym do serc czytelników rozpoczęciu i zakończeniu.

      Usuń
  9. Och, jestem dumną posiadaczką "Opowiastek Beatrix Potter", której, jako wielbicielka literatury dziecięcej, nie mogłabym nie mieć :) tłumaczenie wspomniane przez Marlowa, więc już nie będę powtarzać. A pomysł genialny z tymi zakończeniami. Zwracam uwagę na dobre zdania w każdym momencie książki. Więc czasami są to i zakończenia ;) Ale najczęściej przyznaję są to jednak fragmenty gdzieś ze środka tekstu :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No proszę, kolejne zaskoczenie :) Już wiem do kogo "uderzać" w kwestii literatury dziecięcej ;)
      A tak nawiasem mówiąc, to nie spotkałam się z takimi nietypowymi rankingami odnośnie polskiej literatury. :)

      Usuń
    2. Grunt to pomysł, więc, czemu nie? :)

      Usuń
  10. Wielce interesujące zestawienie! Tak jak przedmówczyni, maniakalnie wręcz zakreślam co piękniejsze zdania w trakcie lektury, zatem i zakończenie nie uchodzą moje uwadze.:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja robię to samo, tylko nie przywiązywałam wagi czy to koniec, początek, czy środek tekstu :) Ale chyba zrobię jakiś mini przegląd swoich zasobów książkowych pod kątem zakończeń :)

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...